به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، محمود سیادت، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان، با اشاره به تحولات اخیر در مناسبات اقتصادی دو کشور، از بهبود قابل توجه وضعیت تجارت دوجانبه پس از تسلط طالبان بر افغانستان خبر داد. وی اظهار داشت که پیش از استقرار طالبان، حضور قدرت‌های خارجی مانند آمریکا و ناتو در افغانستان، با مواضعی بعضاً خصمانه نسبت به ایران، زمینه تجارت آزاد و مستقیم را محدود کرده بود، اما اکنون با خروج نیروهای خارجی، موانع مذکور تا حد زیادی رفع شده است.
سیادت در مصاحبه با رسانه‌ها تصریح کرد که ایران طی سال ۱۴۰۲ بیش از ۱.۸ میلیارد دلار کالا به افغانستان صادر کرده است که این رقم در مقایسه با سال‌های قبل از حاکمیت طالبان حدود ۳۰ درصد رشد داشته است. به گفته وی، کالاهای عمده صادراتی ایران شامل فرآورده‌های نفتی، مصالح ساختمانی، مواد غذایی، محصولات کشاورزی و لوازم خانگی بوده‌اند که به دلیل نیاز بالای بازار افغانستان و حذف واسطه‌های ثالث، صادرات آنها به‌صورت مستقیم تسهیل شده است.
وی همچنین به چشم‌انداز اقتصادی مناسبی که در صورت به رسمیت شناختن حکومت طالبان توسط جامعه جهانی حاصل می‌شود اشاره کرد و افزود: «در صورتی که طالبان به عنوان دولت رسمی افغانستان شناخته شود، نه‌تنها سرمایه‌گذاری مشترک افزایش می‌یابد، بلکه حجم تجارت دوجانبه می‌تواند به حدود ۱۰ میلیارد دلار در سال برسد.» او خاطرنشان کرد که این مسئله نیازمند هماهنگی‌های دیپلماتیک و برداشته شدن برخی محدودیت‌های بانکی و تجاری از سوی جامعه بین‌المللی است.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان همچنین گفت که در حال حاضر حدود ۴۰۰ شرکت ایرانی به‌صورت مستقیم یا از طریق نمایندگی در بازار افغانستان فعال هستند. این در حالی است که پیش از تسلط طالبان، تعداد این شرکت‌ها کمتر از ۱۵۰ مورد بود و عمدتاً با واسطه‌گری طرف‌های ثالث اقدام به صادرات می‌کردند. وی دلیل این افزایش را رفع ناامنی‌ها در مسیرهای تجاری و حذف نیروهای بازدارنده خارجی دانست.
براساس آمارهای رسمی منتشر شده توسط سازمان توسعه تجارت ایران، افغانستان طی سال‌های اخیر یکی از پنج مقصد اصلی صادرات غیرنفتی ایران بوده و در سال ۱۴۰۲ رتبه چهارم را از نظر ارزش صادرات به خود اختصاص داده است. سیادت اظهار داشت که بر خلاف تصور عمومی، حاکمیت طالبان موجب ثبات نسبی اقتصادی در افغانستان شده و ایران توانسته از این فرصت برای توسعه صادرات و تعاملات اقتصادی استفاده کند.
وی همچنین به صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران به افغانستان اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر پروژه‌های عمرانی زیادی از سوی شرکت‌های ایرانی در شهرهایی مانند هرات، فراه و قندهار در حال اجرا است. این پروژه‌ها شامل ساخت جاده، نیروگاه‌های کوچک و شبکه‌های آبرسانی هستند که اغلب از طریق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام می‌شوند.» به گفته وی، این نوع خدمات در حال حاضر حدود ۲۵ درصد کل صادرات به افغانستان را شامل می‌شوند.
از سوی دیگر، محمود سیادت خواستار بازنگری در سیاست‌های گمرکی ایران در مرزهای مشترک با افغانستان شد. او بیان کرد: «برخی محدودیت‌ها و تعرفه‌های گمرکی در مرزهای دوغارون و میلک باعث کندی در روند تجارت می‌شود. ما باید برای حفظ سهم بازار خود در افغانستان، روند صادرات را تسهیل و روان‌سازی کنیم.» وی تأکید کرد که رقابت ایران با کشورهایی مانند ترکیه و چین در بازار افغانستان، نیازمند چابک‌سازی سیستم‌های داخلی است.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان همچنین نسبت به ظرفیت بالقوه در حوزه ترانزیت هشدار داد و گفت: «اگر از فرصت جغرافیایی ایران استفاده نشود، کشورهای منطقه مانند ازبکستان، ترکمنستان و پاکستان مسیرهای جایگزین ارائه خواهند داد. افغانستان به‌شدت نیازمند دسترسی به بنادر جنوبی ایران است و ما می‌توانیم از این موقعیت برای تقویت نقش ایران در تجارت منطقه‌ای بهره ببریم.»
در پایان، سیادت با اشاره به نقش اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان در تسهیل مراودات اقتصادی، از تلاش‌های اخیر برای برگزاری نمایشگاه‌های تجاری مشترک در شهرهای مرزی خبر داد. او افزود: «برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی در مشهد، زاهدان و زابل می‌تواند در معرفی ظرفیت‌های صادراتی ایران و یافتن شرکای تجاری افغان موثر واقع شود و زمینه را برای گسترش هرچه بیشتر همکاری‌ها فراهم کند.»
انتهای پیام
