به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، بلاول بوتو زرداری، رئیس حزب مردم پاکستان، در واکنش به اقدام اخیر هند مبنی بر محدود کردن جریان آب رودخانه سند، موضعی قاطع اتخاذ کرد و با لحنی تهدیدآمیز اعلام کرد که پاکستان از حق‌آبه خود دفاع خواهد کرد. وی در تجمعی که در شهر لاهور برگزار شد، گفت: «رودخانه سند مال ماست و خواهد ماند. یا آب ما از آن عبور خواهد کرد، یا خون شما». این سخنان بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های منطقه‌ای و جهانی داشته است.
رودخانه سند، که از هیمالیا سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از کشمیر به پاکستان می‌رسد، اهمیت حیاتی برای کشاورزی و تامین آب شرب پاکستان دارد. بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان ملل متحد، حدود 90 درصد از آب کشاورزی پاکستان از این رودخانه تامین می‌شود. معاهده آب سند که در سال 1960 با میانجی‌گری بانک جهانی میان هند و پاکستان امضا شد، حقوق مشخصی برای هر دو کشور تعیین کرده است. هند اخیراً اقداماتی برای محدود کردن جریان آب به پاکستان آغاز کرده است.
بلاول بوتو زرداری در سخنرانی خود تصریح کرد که هند نمی‌تواند یک‌جانبه از این معاهده خارج شود و پاکستان این اقدام را نقض آشکار حقوق بین‌الملل می‌داند. او افزود: «ما حافظان رودخانه سند هستیم و در هر شرایطی از آن دفاع خواهیم کرد.» طبق گزارش الجزیره، مقامات پاکستانی هشدار داده‌اند که این اقدام می‌تواند تنش‌های منطقه‌ای را به شکل خطرناکی افزایش دهد.
نیروهای مسلح پاکستان نیز اعلام کرده‌اند که در صورت لزوم آماده پاسخ‌گویی هستند. ژنرال آصف غفور، سخنگوی ارتش پاکستان، در کنفرانسی خبری تاکید کرد: «ما به دنبال جنگ نیستیم، اما اگر حقوق حیاتی ما تهدید شود، پاسخ سختی خواهیم داد.» طبق گزارش رویترز، ارتش پاکستان سطح آماده‌باش نیروهای خود در مرزهای شرقی را افزایش داده است.
معاهده آب سند که بیش از شصت سال پیش به امضا رسید، یکی از موفق‌ترین توافق‌نامه‌های آبی جهان تلقی می‌شود. طبق این معاهده، پاکستان حق استفاده از آب رودخانه‌های سند، جهلوم و چناب را دارد، در حالی که هند می‌تواند از آب رودخانه‌های شرقی مانند راوی، بیاس و ستلج استفاده کند. بر اساس داده‌های رسمی بانک جهانی، این توافق‌نامه تاکنون مانع بروز جنگ آبی تمام‌عیار بین دو کشور شده بود.
اقدام هند در شرایطی صورت گرفته که تنش‌های سیاسی بین دهلی‌نو و اسلام‌آباد به علت مسائلی نظیر کشمیر، حملات مرزی و حمایت پاکستان از گروه‌های شبه‌نظامی افزایش یافته است. به گزارش نیویورک تایمز، سیاستمداران پاکستانی بستن آب را به منزله «اعلان جنگ غیرمستقیم» تلقی کرده‌اند. تحلیلگران هشدار داده‌اند که چنین اقداماتی می‌تواند امنیت منطقه جنوب آسیا را به شدت تهدید کند.
مقامات پاکستانی خواهان میانجی‌گری نهادهای بین‌المللی شده‌اند. وزارت امور خارجه پاکستان در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد: «از جامعه جهانی انتظار داریم که از هند بخواهد به تعهدات خود در قبال معاهده آب سند پایبند باشد.» بر اساس آمارهای رسمی، بیش از 70 میلیون پاکستانی به طور مستقیم برای زندگی و معیشت خود به آب رودخانه سند وابسته‌اند.
از سوی دیگر، دولت هند ادعا کرده است که حق استفاده از آب را طبق قوانین بین‌المللی دارد و پروژه‌های آبی آن مطابق با معاهده 1960 است. با این حال، کارشناسان حقوق بین‌الملل معتقدند که بستن جریان اصلی آب بدون مذاکره با طرف مقابل نقض آشکار معاهده محسوب می‌شود. طبق گزارش انستیتو مطالعات استراتژیک لندن، هرگونه تغییر در الگوهای جریان آب می‌تواند تبعات جدی زیست‌محیطی و انسانی در پی داشته باشد.
بلاول بوتو زرداری همچنین خواستار اتحاد ملی در داخل پاکستان برای مقابله با این تهدید شد. او خطاب به مردم گفت: «همه ما باید فراتر از اختلافات حزبی، در دفاع از آب و خاک خود متحد شویم.» بر اساس نتایج نظرسنجی موسسه گالوپ پاکستان، 68 درصد مردم این کشور بستن آب سند توسط هند را «تهدیدی بزرگ برای امنیت ملی» دانسته‌اند.
در نهایت، کارشناسان سیاسی پیش‌بینی کرده‌اند که بحران آب می‌تواند به موضوعی محوری در روابط هند و پاکستان تبدیل شود. به گزارش نشریه فارین پالسی، اگر این بحران مدیریت نشود، خطر بروز درگیری نظامی بین دو قدرت هسته‌ای جنوب آسیا افزایش خواهد یافت. در حال حاضر، تلاش‌های دیپلماتیک برای کاهش تنش‌ها ادامه دارد، اما وضعیت همچنان بحرانی است.
انتهای پیام
