به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، در راستای طرح تعیین تکلیف مهاجرین افغان مقیم ایران، شرایط دریافت گواهی «تثبیت هویت» برای آن دسته از اتباعی که فاقد تذکره تابعیت هستند، از سوی سفارت افغانستان در تهران اعلام شده است. این روند در پاسخ به نیاز مهاجرانی است که با داشتن برگه‌های سرشماری در ایران زندگی می‌کنند، اما تاکنون موفق به دریافت تذکره تابعیت نشده‌اند.
سفارت افغانستان طی اطلاعیه‌ای در هفته جاری اعلام کرد که متقاضیان دریافت گواهی «تثبیت هویت» باید ابتدا با در دست داشتن برگه سرشماری، مدارک شناسایی موجود، و یک معرف معتبر به بخش کنسولی مراجعه کنند. معرفی فرد معتبر که دارای تذکره رسمی و هویت تثبیت‌شده باشد، از شروط اصلی صدور گواهی است.
بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی ایران، بیش از یک میلیون مهاجر افغان فاقد تذکره قانونی در ایران حضور دارند. این در حالی است که حدود ۸۵۰ هزار نفر از این جمعیت دارای برگه‌های سرشماری هستند و به دلیل نداشتن اسناد رسمی، از دسترسی به خدمات مهم مانند بیمه و آموزش محروم‌اند.
سفارت افغانستان تأکید کرده است که مراحل اداری برای دریافت گواهی تثبیت هویت از ساعت ۸ صبح تا ۱ بعدازظهر، از شنبه تا چهارشنبه، در محل سفارت در خیابان پاسداران تهران انجام می‌گیرد. متقاضیان باید پیش از مراجعه حضوری، وقت قبلی دریافت کرده و در سامانه نوبت‌دهی سفارت ثبت‌نام کنند.
یکی از مسئولان بخش کنسولی سفارت افغانستان در گفتگو با خبرنگار افپک گفت: «هدف اصلی از صدور گواهی تثبیت هویت، تسهیل امور اقامتی و انسانی مهاجرین افغان در ایران است، به‌ویژه آن دسته که به دلایل جنگ و مهاجرت از دریافت مدارک رسمی محروم مانده‌اند.» وی افزود این گواهی برای درخواست کارت اقامت یا تمدید اقامت ضروری است.
در شرایط فعلی، کنسولگری‌های افغانستان در مشهد و زاهدان نیز اقدام به صدور گواهی تثبیت هویت کرده‌اند. آمارهای منتشرشده از سوی وزارت کشور ایران حاکی از آن است که بیش از ۳۰۰ هزار درخواست برای تثبیت هویت از سوی مهاجرین در حال بررسی است که عمدتاً مربوط به این سه مرکز دیپلماتیک می‌باشد.
در آیین‌نامه‌های صادره از سوی سفارت افغانستان، آمده است که متقاضی باید حداقل دو شاهد دارای تذکره رسمی افغانستان را معرفی کند. همچنین، سفارت ممکن است برای بررسی بیشتر، از معتمدین قومی یا شوراهای مهاجرین در تهران کمک بگیرد. این روند به منظور جلوگیری از جعل هویت یا صدور گواهی‌های غیرواقعی طراحی شده است.
در هفته‌های گذشته، تعدادی از مهاجرین افغان در رسانه‌ها اعلام کرده بودند که فرایند صدور گواهی تثبیت هویت با تأخیر و گاهی رفتارهای نامناسب همراه است. در پی این گزارش‌ها، سفارت افغانستان از تشکیل کمیته رسیدگی به شکایات خبر داده که وظیفه آن بررسی نارضایتی‌ها و تسریع در رسیدگی به پرونده‌هاست.
منابع موثق در وزارت مهاجرین دولت طالبان نیز تأیید کرده‌اند که این روند بخشی از برنامه‌های گسترده برای تثبیت هویت تمام افغان‌های مقیم خارج از کشور است. این وزارت اعلام کرده تا پایان سال جاری، تمام مهاجرین افغان در ایران باید یا تذکره رسمی دریافت کنند یا گواهی هویت جایگزین برای امور حقوقی‌شان داشته باشند.
طبق گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، بیش از ۹۰ درصد مهاجرین افغان در ایران به صورت غیررسمی اقامت دارند. گواهی تثبیت هویت می‌تواند نخستین گام در مسیر قانونی‌سازی وضعیت اقامتی آنان تلقی شود، به‌ویژه برای نسل دوم و سوم مهاجرینی که در ایران به دنیا آمده‌اند ولی فاقد مدارک شناسایی‌اند.
کارشناسان امور مهاجرین معتقدند این اقدام می‌تواند همکاری‌های دوجانبه بین ایران و افغانستان در حوزه مهاجرت را بهبود بخشد. پیش‌تر نیز در نشست سه‌جانبه تهران-کابل-کمیساریای پناهندگان، بر تسریع روند قانونی‌سازی وضعیت مهاجرین افغان تأکید شده بود و گواهی‌های هویتی یکی از محورهای توافقات بوده است.
در همین حال، برخی نهادهای حقوق بشری نسبت به عملکرد برخی کارمندان سفارت انتقاد کرده‌اند. گزارش‌های مردمی حاکی از رفتارهای تبعیض‌آمیز و دریافت مبالغ اضافی برای تسریع در صدور گواهی‌هاست. سفارت افغانستان وعده داده است که با شفاف‌سازی روند صدور گواهی، با این تخلفات برخورد خواهد کرد.
انتهای پیام
