به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، منابع محلی در پاکستان از تحرکات مسلحانه شورشیان بلوچ در مسیر بزرگراه M-8 واقع در منطقه کیچ ایالت بلوچستان خبر دادهاند. این مسیر یکی از شریانهای اصلی پروژه سیپک (CPEC) است که چین و پاکستان را از طریق بندر گوادر به مناطق داخلی متصل میکند. شاهدان محلی گفتهاند که شبهنظامیان در منطقه بین هوشاب و تربت اقدام به ایجاد ایستهای بازرسی کردهاند و تردد وسایل نقلیه را برای چندین ساعت متوقف کردهاند.
بنا به گزارش منابع امنیتی پاکستان، این اقدام بخشی از عملیات جدید گروههای جداییطلب بلوچ علیه زیرساختهای حیاتی دولت مرکزی محسوب میشود. گروههای مسلح مانند «ارتش آزادیبخش بلوچستان» پیشتر نیز پروژههای عمرانی و اقتصادی را هدف قرار دادهاند. طبق اطلاعات منتشرشده توسط “داون نیوز”، در سال ۲۰۲۳ بیش از ۷۰ حمله مسلحانه در ایالت بلوچستان به ثبت رسیده که اکثر آنها علیه تأسیسات مرتبط با پروژه سیپک بوده است.
در اقدام اخیر، شبهنظامیان نه تنها مانع تردد خودروهای عبوری شدند بلکه مدارک شناسایی مسافران را نیز بازرسی کردند. این رفتار، نوعی نمایش اقتدار در مناطق تحت نفوذ آنان تلقی میشود. بر اساس گزارشهای رسانهای پاکستان، شبهنظامیان چندین ساعت مسیر را بسته نگه داشته و سپس بدون درگیری با نیروهای دولتی از محل متواری شدهاند. این اقدام، نگرانیهای امنیتی درباره پایداری پروژه سیپک را بهشدت افزایش داده است.
یکی از تحولات نگرانکننده در این حادثه، تصرف یک پاسگاه نظامی لیویز توسط شورشیان بوده است. منابع رسمی در بلوچستان گزارش دادند که نیروهای بلوچ پس از تصرف این پاسگاه، تمامی تسلیحات و تجهیزات موجود را ضبط کرده و سپس از محل گریختهاند. این نخستین بار نیست که چنین اقداماتی رخ میدهد. در سال ۱۴۰۱ نیز شورشیان بلوچ سه پاسگاه امنیتی را بهطور همزمان در منطقه پنجگور هدف قرار داده بودند.
پروژه اقتصادی چین-پاکستان (CPEC) با سرمایهگذاری بیش از ۶۲ میلیارد دلار از سوی دولت چین، یکی از بزرگترین پروژههای مشارکتی منطقهای است. این پروژه نه تنها برای پاکستان اهمیت اقتصادی دارد، بلکه برای چین نیز بهعنوان راهبردیترین مسیر ارتباطی به خاورمیانه محسوب میشود. با این حال، بیثباتی امنیتی در بلوچستان از سالها پیش، یکی از چالشهای اساسی پیش روی اجرای کامل این طرح بوده است.
بنا بر اعلام وزارت کشور پاکستان، ایالت بلوچستان در سال ۲۰۲۳ با افزایش ۱۵ درصدی حملات شورشیان مواجه بوده است. دولت فدرال با همکاری ارتش پاکستان طرحهای امنیتی متعددی را برای تأمین مسیرهای سیپک پیاده کرده، اما استمرار حملات نشان میدهد که این طرحها کافی نبودهاند. بر اساس بیانیه اخیر ارتش، قرار است گشتهای نظامی در امتداد M-8 افزایش یابد و پهپادهای نظارتی نیز بهکار گرفته شوند.
فعالان سیاسی بلوچ معتقدند که بیعدالتی اقتصادی و تمرکز منابع در استان پنجاب، باعث نارضایتی عمیق در میان مردم بلوچستان شده است. به گفته میر حاصل بزنجو، از فعالان سیاسی سابق، «تا زمانی که مردم بلوچستان از منافع پروژههایی چون سیپک بهرهمند نشوند، مخالفتها ادامه خواهد داشت.» این دیدگاه با واکنش منفی مقامات مرکزی مواجه شده که شورشیان را مزدوران خارجی میدانند.
بندر گوادر بهعنوان نقطه پایانی مسیر CPEC، بارها مورد حمله شبهنظامیان قرار گرفته است. در سال ۲۰۱۹ نیز هتل پنجستاره “پرل کانتیننتال” در این بندر توسط شورشیان بلوچ هدف قرار گرفت که به کشتهشدن پنج نفر انجامید. تحلیلگران امنیتی معتقدند که تداوم چنین حملاتی میتواند سرمایهگذاران خارجی را از مشارکت در این پروژهها منصرف کند و به ضرر اقتصادی دولت پاکستان تمام شود.
در واکنش به حملات اخیر، وزارت خارجه چین نیز نگرانی خود را اعلام کرده و خواستار تضمین امنیت سرمایهگذاران و پیمانکاران چینی شده است. به گزارش خبرگزاری شینهوا، در حال حاضر بیش از ۱۵ هزار تبعه چینی در پروژههای سیپک مشغول بهکار هستند و تأمین امنیت آنان برای ادامه همکاری حیاتی است. چین همچنین از دولت پاکستان خواسته تا تیمهای امنیتی ویژه برای محافظت از مسیرهای کلیدی مانند M-8 اختصاص دهد.
انتهای پیام