به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، سفارت ژاپن در کابل در بیانیه‌ای رسمی که در تاریخ ۲۰ می ۲۰۲۵ منتشر شد، از آغاز روند درخواست برای بورسیه‌های تحصیلی دولت ژاپن ویژه دانشجویان افغانستانی خبر داد. این بورسیه‌ها که در قالب برنامه MEXT (وزارت آموزش، فرهنگ، ورزش، علم و فناوری ژاپن) ارائه می‌شوند، شامل پوشش کامل هزینه‌های تحصیل، بلیت رفت‌وبرگشت، بیمه درمانی و کمک‌هزینه ماهانه زندگی است. پیش از این نیز بیش از ۱۲۰ دانشجوی افغانستانی در بازه زمانی ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ با استفاده از این برنامه وارد دانشگاه‌های ژاپن شده بودند.
در اطلاعیه رسمی سفارت ژاپن آمده است که دانشجویان افغان می‌توانند برای مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری اقدام کنند. مهلت ارسال درخواست‌ها تا ۱۰ ژوئن ۲۰۲۵ تعیین شده و روند گزینش شامل بررسی مدارک، مصاحبه علمی و آزمون زبان خواهد بود. دولت ژاپن اعلام کرده است که امسال نیز دست‌کم ۲۰ بورسیه کامل به دانشجویان افغانستانی اعطا خواهد کرد. در سال گذشته، ۲۳ نفر از میان بیش از ۱۰۰۰ متقاضی موفق به دریافت این بورسیه شدند.
سفارت ژاپن تأکید کرده که هدف این برنامه، ارتقاء ظرفیت علمی افغانستان و پرورش نسلی از نخبگان تحصیل‌کرده است که در آینده بتوانند در بازسازی کشور نقش‌آفرین باشند. در همین رابطه، «تاکاشی اوکادا» سفیر ژاپن در افغانستان گفت: «ما به توانایی جوانان افغان ایمان داریم و باور داریم که آموزش، کلید توسعه پایدار افغانستان است.» وی همچنین خاطرنشان کرد که همکاری‌های علمی، از اولویت‌های دیپلماتیک توکیو در منطقه است.
برنامه بورسیه MEXT یکی از قدیمی‌ترین برنامه‌های حمایت تحصیلی در سطح جهان به‌شمار می‌رود که از سال ۱۹۵۴ تاکنون بیش از ۱۴۰ هزار دانشجو از ۱۶۰ کشور از آن بهره‌مند شده‌اند. بر اساس گزارش سالانه وزارت آموزش ژاپن، تنها در سال ۲۰۲۳ بیش از ۹ هزار دانشجوی بین‌المللی با حمایت این برنامه در دانشگاه‌های ژاپن مشغول تحصیل شدند. از میان آن‌ها، سهم دانشجویان آسیای مرکزی و جنوبی بیش از ۲۵ درصد بوده است.
فرصت تحصیل در ژاپن به‌ویژه در رشته‌های فنی و مهندسی، پزشکی، علوم پایه و علوم انسانی، به دلیل کیفیت بالای دانشگاه‌های این کشور، همواره مورد توجه بوده است. دانشگاه‌های ژاپنی مانند دانشگاه توکیو، دانشگاه کیوتو و دانشگاه اوساکا در رتبه‌بندی جهانی QS جزو ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار دارند. به گفته دکتر یوسف احمدی، استاد افغان مقیم ژاپن، «تحصیل در ژاپن نه‌تنها تجربه‌ای آکادمیک، بلکه زمینه‌ساز توسعه مهارت‌های فرهنگی و بین‌المللی نیز هست.»
در سال‌های اخیر، با محدود شدن فرصت‌های آموزشی در داخل افغانستان، بورسیه‌های تحصیلی بین‌المللی به یکی از معدود راه‌های رشد علمی برای جوانان این کشور تبدیل شده است. پس از تحول سیاسی در آگوست ۲۰۲۱، بسیاری از دانشگاه‌ها با کاهش ظرفیت، کمبود استاد و محدودیت‌های جنسیتی مواجه شدند. بر اساس گزارش یونیسف در سال ۲۰۲۴، تنها ۴۳ درصد از جوانان افغانستانی به آموزش عالی دسترسی دارند.
از نکات مهم این دوره از بورسیه‌ها، امکان درخواست برای زنان افغان است. سفارت ژاپن در کابل اعلام کرده که محدودیتی برای ثبت‌نام بانوان وجود ندارد و تأکید کرده که برابری جنسیتی از ارزش‌های بنیادین برنامه MEXT است. در دوره گذشته، ۹ نفر از ۲۳ برنده این بورسیه زنان بودند که اغلب در رشته‌های پزشکی، علوم اجتماعی و آموزش مشغول به تحصیل شدند.
به گفته نرگس حکیمی، دانشجوی افغانستانی بورسیه‌شده در دانشگاه توهوکو ژاپن، «ژاپن کشوری امن و مهربان برای دانشجویان بین‌المللی است. در اینجا امکانات تحصیلی بسیار پیشرفته است و فضای علمی عادلانه‌ای برای زنان وجود دارد.» حکیمی که در سال ۲۰۲۲ بورسیه شده، اکنون سال دوم کارشناسی ارشد خود را در رشته زیست‌شناسی مولکولی سپری می‌کند.
انتهای پیام
