به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، سفر اسحاق دار، وزیر خارجه پاکستان به کابل در روزهای اخیر با استقبال سرد طالبان همراه شد. برخلاف عرف دیپلماتیک که معمولاً مقامات بلندپایه از همتایان خارجی خود استقبال می‌کنند، در فرودگاه کابل تنها یکی از معاونان وزارت خارجه طالبان حضور یافت. این نحوه استقبال، مورد توجه رسانه‌ها و تحلیلگران سیاسی افغانستان قرار گرفته و آن را نشانه‌ای از تنش فزاینده در روابط دوجانبه ارزیابی کرده‌اند.
سمیع یوسف‌زی، روزنامه‌نگار سرشناس افغان، در توییتی نوشت: «اسحاق دار، معاون نخست‌وزیر پاکستان، وزیر خارجه و یکی از چهره‌های کلیدی دولت شهباز شریف به کابل آمد، اما طالبان او را با حداقل پروتکل ممکن و تنها با حضور یکی از معاونان وزارت خارجه پذیرفتند. این اتفاق ترسیمی از روابط آینده میان طالبان و اسلام‌آباد است.» این توییت در فضای مجازی بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد و به‌سرعت به یکی از موضوعات داغ روز بدل شد.
کارشناسان معتقدند که این برخورد طالبان بی‌ارتباط با رفتارهای اخیر دولت پاکستان نیست. اخراج هزاران مهاجر افغان، افزایش فشارهای امنیتی در مناطق مرزی و حمایت تلویحی اسلام‌آباد از گروه‌های مخالف طالبان از جمله دلایلی است که باعث تیرگی روابط شده است. بر اساس گزارش وزارت مهاجرین طالبان، از ابتدای سال ۲۰۲۴ تاکنون بیش از ۵۰۰ هزار مهاجر افغان از پاکستان به‌صورت اجباری اخراج شده‌اند.
طالبان در مواضع رسمی خود بارها نسبت به اقدامات اخیر پاکستان ابراز نارضایتی کرده‌اند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی رسمی این گروه، در مصاحبه‌ای با الجزیره گفت: «ما خواهان روابط نیک با همسایگان هستیم اما اقدامات یکجانبه علیه مهاجران افغان را غیرقابل قبول می‌دانیم. ما با کرامت و عزت، پاسخ خواهیم داد.» چنین مواضعی نشان از شکاف عمیق میان دو دولت دارد که در گذشته روابط نزدیکی با یکدیگر داشتند.
در دوران پس از سقوط دولت جمهوری، پاکستان به‌عنوان یکی از معدود کشورهایی بود که به‌طور غیررسمی از حاکمیت طالبان حمایت کرد و میزبان بسیاری از نشست‌های صلح بین‌الافغانی در دوحه و اسلام‌آباد بود. اما اکنون به نظر می‌رسد که همان روابط نزدیک به تیرگی گراییده است. تحلیلگران مرکز مطالعات استراتژیک افغانستان معتقدند که طالبان با اتخاذ مواضع مستقل، دیگر تمایلی به ایفای نقش وابسته به پاکستان ندارند.
افزون بر این، حملات مرزی اخیر که منجر به کشته شدن چند شهروند پاکستانی در ایالت خیبرپختونخوا شد، از جمله مسائلی است که اسلام‌آباد به‌طور مستقیم طالبان را مسئول آن می‌داند. در مقابل، طالبان مسئولیت این حملات را رد کرده و گروه‌های محلی مانند تحریک طالبان پاکستان (TTP) را عامل آن معرفی کرده‌اند. این تقابل امنیتی، ابعاد تنش‌ها را فراتر از دیپلماسی برده است.
سفر اسحاق دار در حالی صورت گرفت که انتظار می‌رفت با توافقاتی در زمینه مهاجران و همکاری‌های امنیتی همراه باشد، اما نه تنها توافقی حاصل نشد بلکه فضای عمومی این دیدار سرد و بی‌نتیجه باقی ماند. به گفته منابع دیپلماتیک در کابل، حتی نشست رسمی میان وزیر خارجه پاکستان و امیرخان متقی، همتای طالبان وی، نیز با تأخیر چندساعته برگزار شد.
برخی رسانه‌های پاکستانی از جمله Dawn نیز به این سفر واکنش نشان دادند. در گزارشی از این روزنامه آمده است: «سفر وزیر خارجه پاکستان به کابل بدون پیشرفت مشخص در دستورکارهای دو طرف پایان یافت. طالبان تمایلی به گفتگو در مورد بازگشت مهاجران نداشتند و خواهان تجدید نظر فوری در سیاست‌های مهاجرتی اسلام‌آباد شدند.» این رسانه تأکید کرده که روابط دو کشور در حال ورود به مرحله‌ای بحرانی است.
در پایان می‌توان گفت که استقبال سرد طالبان از اسحاق دار، صرفاً یک موضوع تشریفاتی نبوده، بلکه بازتابی از بحران در روابط دوجانبه است. تنش‌های مرزی، اخراج مهاجران، بی‌اعتمادی‌های امنیتی و فاصله‌گیری طالبان از وابستگی‌های گذشته، همه و همه نشان از تغییری عمیق در ژئوپلیتیک منطقه دارد که می‌تواند مناسبات سنتی کابل–اسلام‌آباد را برای همیشه دگرگون کند.
انتهای پیام
