به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، دولت طالبان در یک اقدام تازه به منظور بهبود شرایط اسکان مهاجران افغانستانی اخراج‌شده از پاکستان، شهرک جدیدی به‌نام «قاسم‌آباد» را در منطقه تورخم افتتاح کرد. این شهرک که ظرفیت پذیرش بیش از ۴۰۰۰ خانواده را دارد، در پاسخ به موج اخیر بازگشت اجباری مهاجرین از سوی دولت پاکستان راه‌اندازی شده و بخشی از تلاش‌های کمیسیون عالی رسیدگی به امور مهاجرین است.
در مراسم افتتاحیه این شهرک، مولوی عبدالسلام حنفی، معاون اداری نخست‌وزیر طالبان، با تاکید بر ضرورت حمایت از مهاجران و احترام به حقوق آنان، از کشورهای همسایه به‌ویژه پاکستان خواست تا از اخراج‌های غیرقانونی و رفتارهای خشن با مهاجران افغان پرهیز کنند. وی اعلام کرد که طالبان برای تسهیل بازگشت مهاجران و کمک به اسکان مجدد آنان برنامه‌ریزی گسترده‌ای کرده است.
مولوی حنفی با همراهی والی ننگرهار و اعضای کمیسیون عالی مهاجرین از کمپ عمری در تورخم نیز بازدید کرده و از نزدیک با وضعیت مهاجران تازه وارد شده گفت‌وگو نمود. به گفته منابع محلی، در حال حاضر بیش از ۳۲۰۰۰ نفر از مهاجران اخراج‌شده در مراکز موقتی اسکان در ننگرهار مستقر هستند و نیاز به رسیدگی فوری دارند.
بر اساس آمار رسمی وزارت مهاجرین طالبان، تنها در شش ماه گذشته، بیش از ۵۹۰ هزار مهاجر افغان از پاکستان اخراج یا به‌صورت داوطلبانه به افغانستان بازگشته‌اند. این موج بازگشت عمدتاً پس از تصمیم دولت پاکستان مبنی بر اخراج مهاجران غیرقانونی شدت گرفته و فشار زیادی بر مناطق مرزی افغانستان وارد کرده است.
ساخت شهرک قاسم‌آباد در تورخم، بخشی از طرح کلی طالبان برای احداث شهرک‌های مرزی جهت اسکان مهاجران بازگشتی است. به گفته مقام‌های طالبان، قرار است در مراحل بعدی، شهرک‌هایی مشابه در مناطق دیگر از جمله اسپین‌بولدک، زرنج و اسلام‌قلعه نیز احداث شود. این اقدام به‌منظور توزیع متوازن جمعیت بازگشتی و کاهش بار جمعیتی در مراکز بزرگ مانند کابل و ننگرهار صورت می‌گیرد.
عبدالرحمن راشد، سخنگوی وزارت مهاجرین طالبان، در گفتگو با خبرنگاران گفت: «ما تلاش داریم مهاجرینی را که از پاکستان اخراج شده‌اند، در مناطق امن و نزدیک به مرز اسکان دهیم تا هم از نظر امنیتی وضعیت تحت کنترل باشد و هم فرصت اشتغال محلی برای آن‌ها فراهم شود.» او تأکید کرد که در شهرک قاسم‌آباد، امکانات اولیه زندگی مانند آب، برق و مراکز بهداشتی فراهم شده است.
بررسی خبرنگاران افپک از محل شهرک قاسم‌آباد نشان می‌دهد که این مجموعه شامل خانه‌های کانکسی، مرکز درمانی، مدرسه ابتدایی، آشپزخانه‌های عمومی و مسجد جامع است. طبق اطلاعات ارائه‌شده از سوی مقام‌های طالبان، بودجه ساخت این شهرک از محل کمک‌های داخلی و بخش خصوصی تأمین شده است. شرکت‌های عمرانی وابسته به وزارت انکشاف دهات طالبان، مسئول اجرای فنی پروژه بوده‌اند.
در جریان مراسم افتتاح، تعدادی از مهاجران تازه اسکان داده‌شده، ضمن ابراز رضایت از انتقال به مکان جدید، از شرایط سخت خود در پاکستان انتقاد کردند. یک مهاجر به نام «عبدالملک» که با خانواده‌اش از کراچی اخراج شده بود، گفت: «ما بدون هیچ اخطاری از خانه‌مان بیرون انداخته شدیم، اما خوشحالیم که حکومت ما در اینجا سرپناه فراهم کرده است.»
نهادهای حقوق بشری بین‌المللی همچون دیده‌بان حقوق بشر، بارها نسبت به اخراج اجباری و غیرقانونی مهاجران افغان از پاکستان ابراز نگرانی کرده‌اند. طبق گزارش این نهاد، بسیاری از خانواده‌ها بدون طی روند قانونی و بدون امکان جمع‌آوری وسایل یا حتی اطلاع قبلی، از سوی پلیس پاکستان بازداشت و اخراج شده‌اند که برخلاف اصول بین‌المللی پناهندگی است.
با این‌حال، مقام‌های پاکستانی ادعا کرده‌اند که اخراج‌ها تنها شامل مهاجران فاقد مدارک قانونی می‌شود. وزارت کشور پاکستان در بیانیه‌ای اعلام کرده که تا پایان سال ۲۰۲۴ قصد دارد بیش از یک میلیون مهاجر بدون مدارک را از کشور خارج کند. این تصمیم، با انتقادات شدید از سوی جامعه بین‌المللی و نهادهای مدافع حقوق بشر مواجه شده است.
با افزایش شمار مهاجران بازگشتی، نگرانی‌ها درباره کمبود زیرساخت‌ها، امکانات بهداشتی و اشتغال در مناطق مرزی افغانستان نیز بالا گرفته است. کارشناسان می‌گویند که ساخت شهرک‌های موقت اگرچه اقدامی مثبت است، اما پاسخگوی نیاز بلندمدت نخواهد بود.
انتهای پیام
