به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، طی سال گذشته بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان مالیات از مهاجرین افغانستانی ساکن استان کرمان دریافت شده است. این رقم که توسط اداره کل امور مالیاتی استان اعلام شد، شامل مالیات کسب‌وکارهای مهاجرین، عوارض کار، و دیگر پرداختی‌های مالی است که مهاجران برای ادامه فعالیت خود در ایران ملزم به پرداخت آن هستند.
محمد سلمانی، مدیرکل امور مالیاتی استان کرمان در نشست خبری اخیر خود گفت: «اتباع خارجی مقیم استان کرمان، به‌ویژه مهاجرین افغانستانی، در حوزه‌هایی چون مصالح ساختمانی، خرده‌فروشی و خدمات فنی فعالیت دارند و در چارچوب قانون مالیات، مشمول پرداخت مالیات می‌شوند». وی تأکید کرد که این روند بر اساس ماده ۱۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم انجام می‌شود.
طبق اعلام اداره‌کل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری کرمان، حدود ۱۵۰ هزار تبعه افغانستانی به صورت قانونی در این استان اقامت دارند. از این میان، بیش از ۲۵ هزار نفر دارای پروانه کار معتبر بوده و در بازارهای کاری فعال‌اند. برخی منابع اشاره کرده‌اند که این مهاجران در حوزه کشاورزی نیز سهم مهمی در اشتغال دارند.
در سال‌های اخیر، سیاست‌های دولت ایران در حوزه مالیات اتباع خارجی تغییر کرده و سازوکارهایی برای شناسایی مشاغل مهاجرین و دریافت مالیات طراحی شده است. در همین راستا، بیش از ۷۰ درصد مشاغل ثبت‌شده اتباع در کرمان در سامانه مالیاتی کشور شناسه مالیاتی دریافت کرده‌اند.
براساس آمار منتشر شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، مهاجرین افغان سالانه بیش از ۳ میلیارد دلار گردش مالی غیررسمی در اقتصاد ایران دارند. با سیاست‌های جدید مالیاتی، بخشی از این منابع در قالب مالیات به خزانه دولت بازمی‌گردد، هرچند نگرانی‌هایی نیز درباره فشار بر اقتصاد خانوار مهاجران وجود دارد.
عبدالغفور حیدری، یکی از مهاجرین مقیم کرمان، که در حوزه لوازم خانگی فعالیت دارد، به خبرنگار افپک گفت: «ما نه از تسهیلات بانکی استفاده می‌کنیم، نه بیمه داریم، اما باید مالیات کامل بدهیم. انصاف نیست که با ما مثل یک شهروند ایرانی برخورد مالیاتی شود، بدون داشتن حقوق مشابه.»
در مقابل، برخی کارشناسان اقتصادی، این سیاست را اقدامی مثبت در جهت شفاف‌سازی اقتصاد می‌دانند. حمیدرضا بیگدلی، استاد اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا اظهار داشت: «مالیات‌ستانی منظم از مهاجران باعث تقویت نظام مالیاتی کشور می‌شود و امکان ارائه خدمات بهتر به مهاجرین را نیز فراهم می‌آورد.»
گزارش‌ها نشان می‌دهد که بیشترین میزان مالیات مهاجرین در کرمان مربوط به بازارهای عمده‌فروشی، آهن‌آلات، کارگاه‌های تولید مصالح، و برخی خدمات فنی است. برخی مهاجرین افغان نیز در حوزه کارگری فصلی و کشاورزی فعال هستند، که عملاً خارج از پوشش سیستم مالیاتی قرار می‌گیرند.
بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی، اتباع خارجی موظف به ارائه اظهارنامه مالیاتی، پرداخت عوارض ارزش افزوده و مالیات عملکرد هستند. در صورت عدم همکاری، مشاغل آن‌ها مشمول جریمه و حتی تعطیلی خواهد شد. این موضوع باعث نگرانی برخی مهاجرین از سخت‌گیری‌های آینده شده است.
علاوه بر استان کرمان، در استان‌هایی نظیر تهران، خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان نیز روند مشابهی در اخذ مالیات از مهاجرین اجرا شده و آمارهایی حاکی از رشد مالیات پرداختی مهاجرین در این استان‌ها نیز منتشر شده است. در تهران، برخی مهاجرین در صنوف پوشاک و خدمات غذایی سهم بالایی از بازار دارند.
سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) در گزارشی در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد که بیش از ۴ میلیون تبعه افغانستانی به صورت قانونی و غیرقانونی در ایران حضور دارند. این نهاد توصیه کرده است دولت ایران همزمان با اخذ مالیات، شرایط بهتری برای خدمات اجتماعی، بهداشت و آموزش اتباع فراهم کند.
در حالی که مهاجرین از مالیات‌ستانی احساس نارضایتی می‌کنند، نهادهای ایرانی بر قانون‌مداری تأکید دارند. اداره کل مالیاتی کرمان اعلام کرده که در سال جاری برای تسهیل امور مهاجرین، کارگاه‌های آموزشی و مشاوره‌های مالیاتی رایگان برگزار می‌شود تا اتباع بتوانند بدون دغدغه مراحل مالیاتی خود را طی کنند.
انتهای پیام
