به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، مدیرکل چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران اعلام کرد که افغانستان در سال گذشته با واردات ۲۲ هزار تن محصولات چاپی، بزرگ‌ترین مقصد صادراتی ایران در حوزه چاپ بوده است. به گفته این مقام مسئول، از مجموع ۲۳ هزار تن صادرات چاپی ایران در سال ۱۴۰۳، سهم افغانستان به تنهایی حدود ۹۵ درصد کل صادرات را شامل شده است.
علی‌رغم محدودیت‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌ها، صنعت چاپ ایران همچنان توانسته است جایگاه خود را در بازارهای منطقه‌ای حفظ کند. طبق گفته مهرزاد دانش، مدیرکل چاپ و نشر وزارت فرهنگ، افغانستان به دلایل زبانی، فرهنگی و نزدیکی جغرافیایی، همواره بازار مطلوبی برای محصولات چاپی ایرانی بوده و در سال گذشته نیز این روند ادامه داشته است.
بر اساس اطلاعات رسمی منتشرشده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صادرات محصولات چاپی ایران شامل کتاب، نشریات، بسته‌بندی‌های مقوایی، فرم‌های چاپی و دیگر اقلام فرهنگی است. این محصولات عموماً در چاپخانه‌های تهران، قم، مشهد و اصفهان تولید می‌شوند و از طریق مرزهای زمینی به افغانستان منتقل می‌گردند.
در سال ۱۴۰۳، چاپخانه‌های ایرانی با توجه به تقاضای بالای افغانستان، ظرفیت تولید خود را به‌ویژه در حوزه کتب آموزشی و مذهبی افزایش دادند. براساس آمار منتشرشده در سایت رسمی وزارت ارشاد، تنها در نیمه دوم سال گذشته، بیش از ۱۰ هزار تن کتاب و محصولات آموزشی از ایران به افغانستان صادر شده است.
کارشناسان حوزه چاپ، بازار افغانستان را برای ایران استراتژیک می‌دانند. حمیدرضا فلاح، کارشناس صنعت چاپ، در گفتگو با خبرگزاری کتاب ایران گفته است: «اشتراکات فرهنگی میان دو کشور و فقدان زیرساخت‌های چاپی پیشرفته در افغانستان، باعث شده ایران نقش اصلی را در تأمین نیازهای چاپی این کشور ایفا کند.»
از سوی دیگر، دولت ایران در سال گذشته سیاست‌هایی برای تسهیل صادرات محصولات چاپی در پیش گرفت. حذف برخی تعرفه‌ها، تسریع در روند صدور مجوزهای گمرکی و حمایت از چاپخانه‌های صادرات‌محور از جمله اقداماتی بود که به رشد صادرات این حوزه کمک کرد.
در همین راستا، معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد که بیش از ۸۰ درصد از محصولات چاپی صادرشده به افغانستان، شامل کتاب‌های درسی و مذهبی بوده است. همچنین براساس گزارش سامانه جامع صادرات فرهنگی، بیش از ۴۰ شرکت چاپی فعال ایرانی در این حوزه صادرات مستقیم به افغانستان داشته‌اند.
افغانستان نیز طی سال‌های اخیر همواره به دلیل عدم توسعه صنعت چاپ داخلی، به واردات محصولات چاپی وابسته بوده است. بر اساس گزارش مرکز آمار افغانستان، تنها ۱۵ چاپخانه مجهز در سطح کشور فعال هستند که پاسخگوی نیاز داخلی نیستند؛ این موضوع فرصت مناسبی را برای شرکت‌های چاپ ایرانی فراهم کرده است.
در سال‌های اخیر، شرکت‌های چاپی ایران علاوه بر صادرات محصول، همکاری‌هایی برای آموزش نیروی انسانی در حوزه چاپ به افغانستان نیز داشته‌اند. براساس گزارش مؤسسه آموزش عالی چاپ ایران، بیش از ۷۰ نیروی افغان در سال گذشته در دوره‌های آموزشی چاپ در تهران و مشهد شرکت کرده‌اند.
مدیرکل چاپ و نشر وزارت ارشاد همچنین از برنامه‌ریزی برای افزایش سهم صادرات چاپی ایران به سایر کشورهای فارسی‌زبان از جمله تاجیکستان و عراق خبر داد. به گفته وی، «افزایش همکاری‌های فرهنگی با کشورهای هم‌زبان، راهبردی برای توسعه صادرات پایدار فرهنگی است».
بنا بر داده‌های رسمی، حجم صادرات محصولات چاپی ایران در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال پیش از آن حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است. این رشد در شرایطی رخ داد که بخش چاپ در بسیاری از کشورهای همسایه با کاهش تولید و هزینه‌های بالا مواجه شده‌اند.
سفارت ایران در کابل نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که توسعه صادرات محصولات فرهنگی، از جمله چاپ، از محورهای مهم همکاری ایران و افغانستان در سال جاری خواهد بود. این بیانیه با تأکید بر استمرار تعاملات فرهنگی میان دو کشور، از تلاش برای افزایش تبادلات فرهنگی در قالب نمایشگاه‌های مشترک خبر داده است.
بر اساس گزارش گمرک ایران، محصولات چاپی پس از فرش، دومین گروه کالاهای صادراتی ایران به افغانستان هستند. در سال گذشته، ارزش صادرات این محصولات بالغ بر ۱۸ میلیون دلار برآورد شده که نسبت به سال ۱۴۰۲ رشد ۲۵ درصدی داشته است.
انتهای پیام
