به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، روزنامه دیلی‌میل در گزارشی اختصاصی اعلام کرد که پس از اجرای سیاست سختگیرانه طالبان در ممنوعیت کشت خشخاش در افغانستان، بازار قاچاق مواد مخدر در اروپا با بحران عرضه تریاک مواجه شده و همین مسئله زمینه‌ساز افزایش مصرف مواد مخدر صنعتی مانند «نیتازن» در بریتانیا شده است؛ ماده‌ای فوق‌العاده خطرناک و مرگبار که سابقه تولید آن به دهه ۱۹۵۰ بازمی‌گردد.
بر اساس این گزارش، «نیتازن» که در ابتدا برای مصارف پزشکی طراحی شده بود، به دلیل قدرت تأثیرگذاری شدید و خطر بالای اوردوز، هرگز به تولید انبوه نرسید. با این حال، در سال‌های اخیر مجدداً توسط قاچاقچیان مواد مخدر احیا شده و هم‌اکنون در خیابان‌های بریتانیا، به‌ویژه در شهرهایی چون لیورپول، منچستر و لندن در حال گسترش است.
طبق آمار منتشر شده توسط «اداره ملی جرایم بریتانیا» (NCA)، تنها در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۲۰ مورد مرگ ناشی از مصرف نیتازن در انگلستان ثبت شده که نسبت به سال قبل افزایش ۳۵ درصدی داشته است. این ماده عمدتاً به صورت پودر یا قرص عرضه شده و گاهی به‌صورت مخلوط با هروئین یا فنتانیل مورد استفاده قرار می‌گیرد، که خطر اوردوز را دوچندان می‌کند.
سازمان خدمات بهداشت عمومی بریتانیا (NHS) هشدار داده که «نیتازن» تا ۲ هزار برابر قوی‌تر از هروئین و حدود ۴۰ برابر قوی‌تر از فنتانیل است. این سازمان در بیانیه‌ای اعلام کرد: «مصرف حتی مقدار بسیار اندکی از این ماده می‌تواند مرگبار باشد. تلاش‌های گسترده‌ای در جریان است تا آگاهی عمومی درباره خطرات آن افزایش یابد.»
رسانه‌های بریتانیایی تأکید کرده‌اند که علت اصلی بازگشت نیتازن به بازار مواد مخدر، کاهش دسترسی قاچاقچیان به تریاک طبیعی از افغانستان است. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، تولید تریاک در افغانستان در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال پیش از آن بیش از ۹۵ درصد کاهش یافته است؛ به‌طوری که از ۶۱۰۰ تن به حدود ۳۰۰ تن رسیده است.
خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی در ماه ژانویه ۲۰۲۵ اعلام کرده بود که یکی از پیامدهای غیرمنتظره ممنوعیت کشت خشخاش در افغانستان، تشدید بحران مواد مخدر در اروپا و افزایش تمایل بازارهای مصرف به مواد جایگزین صنعتی بوده است. در این گزارش به‌طور مشخص از نیتازن، فنتانیل و ترکیبات شبه‌افیونی جدید یاد شده است.
«متئو لارنس»، کارشناس امور مبارزه با مواد مخدر در دانشگاه آکسفورد در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی اعلام کرد: «اگرچه اقدام طالبان در ممنوع کردن کشت خشخاش از نظر اخلاقی و اجتماعی گام مثبتی به شمار می‌رود، اما کشورهای غربی باید خود را برای مدیریت پیامدهای ناخواسته آن آماده کنند؛ از جمله شیوع مصرف مواد صنعتی.»
نهاد خیریه «تحقیقات درباره اعتیاد بریتانیا» (UK Drug Addiction Research) در گزارشی که در فوریه ۲۰۲۵ منتشر کرد، تأکید کرد که نیتازن به‌عنوان یک ماده مخدر بسیار قوی، اغلب در میان جوانان ۱۸ تا ۳۰ ساله در حال گسترش است. این نهاد هشدار داد که کاهش منابع سنتی مواد مخدر موجب سوق یافتن مصرف‌کنندگان به سمت مواد ارزان‌تر اما خطرناک‌تر شده است.
در همین حال، پلیس متروپولیتن لندن در گزارشی از کشف ۱۵ آزمایشگاه غیرقانونی تولید نیتازن در مناطق شرقی لندن خبر داد. به گفته مقامات پلیس، این آزمایشگاه‌ها عمدتاً توسط شبکه‌های جنایی بین‌المللی اداره می‌شوند که ارتباط نزدیکی با قاچاقچیان آسیای شرقی دارند. در عملیات اخیر پلیس، بیش از ۵۰ کیلوگرم ماده اولیه نیتازن کشف و ضبط شده است.
سازمان ملل در گزارشی که در سال ۲۰۲۳ منتشر شد، نسبت به ظهور موج جدیدی از مواد مخدر صنعتی هشدار داده بود. در این گزارش آمده بود: «با کاهش تولید سنتی مواد مخدر در مناطقی مانند افغانستان، شاهد افزایش تولید غیرقانونی مواد جدیدی هستیم که کنترل و مقابله با آن‌ها بسیار دشوارتر از مواد سنتی است.»
بنا بر اعلام «آژانس نظارت بر مواد مخدر اروپا» (EMCDDA)، نیتازن ابتدا توسط شرکت‌های داروسازی در دهه ۱۹۵۰ توسعه یافت، اما به دلیل قدرت بالای آن، هیچ‌گاه وارد بازار پزشکی نشد. امروزه، این ماده عمدتاً در کشورهایی مانند چین و هند تولید و سپس به بازار اروپا قاچاق می‌شود. این آژانس خواستار همکاری بین‌المللی بیشتر برای کنترل زنجیره تولید و قاچاق این مواد شده است.
انتهای پیام
