به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، روسیه به‌صورت رسمی با پذیرش نماینده دیپلماتیک طالبان در سطح سفیر موافقت کرده است؛ اقدامی که به‌عنوان نقطه عطفی در مناسبات طالبان با قدرت‌های جهانی تلقی می‌شود. وزارت خارجه طالبان اعلام کرده است که مسکو با قبول این دیپلمات، اولین کشور دارای کرسی دائم شورای امنیت سازمان ملل است که سفیر طالبان را به رسمیت می‌شناسد. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که هنوز بسیاری از کشورها از به‌رسمیت‌شناسی رسمی طالبان خودداری کرده‌اند.
در دیداری که میان امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان و ضمیر کابلوف، نماینده ویژه ولادیمیر پوتین در امور افغانستان در کابل برگزار شد، موضوع پذیرش سفیر طالبان محور اصلی گفت‌وگوها بود. به گفته وزارت خارجه افغانستان، امیرخان متقی ضمن تشکر از روسیه، اعلام کرده است که به‌زودی سفیر رسمی به مسکو معرفی خواهد شد. رسانه‌های روسی از جمله «تاس» این خبر را تأیید کرده‌اند و آن را نشانه‌ای از عادی‌سازی تدریجی روابط میان دو کشور دانسته‌اند.
پذیرش سفیر طالبان در روسیه، نشانه‌ای از تغییر موازنه در تعاملات بین‌المللی با کابل محسوب می‌شود. پیش‌تر، تنها چند کشور منطقه‌ای مانند چین، ایران و ترکمنستان به سطوح محدود دیپلماتیک با طالبان اکتفا کرده بودند. اما روسیه با این اقدام، نخستین کشوری است که به سطح سفارت و پذیرش رسمی نماینده هیئت حاکمه جدید افغانستان ورود کرده است. کارشناسان معتقدند این اقدام می‌تواند سایر کشورها را نیز برای بازبینی مواضع‌شان نسبت به طالبان تحت فشار قرار دهد.
وزارت خارجه روسیه هنوز بیانیه رسمی در این‌باره منتشر نکرده، اما منابع آگاه در مسکو به شبکه RT گفته‌اند که هدف این تصمیم، تسهیل گفت‌وگوهای امنیتی، اقتصادی و منطقه‌ای با کابل است. این منابع افزوده‌اند که حضور طالبان در نشست‌های منطقه‌ای همچون «فرمت مسکو» و همچنین تعامل امنیتی با کشورهای آسیای میانه، زمینه‌ساز این تصمیم بوده است. روسیه همچنین نگران رشد نفوذ گروه‌های تروریستی مانند داعش خراسان در افغانستان است و تعامل مستقیم با طالبان را راهی برای مهار این تهدید می‌داند.
افغانستان در شرایط فعلی با بحران اقتصادی شدید، کاهش کمک‌های خارجی و فشارهای اجتماعی مواجه است. از زمان بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱، بیش از ۷۰ درصد کمک‌های توسعه‌ای بین‌المللی قطع شده است. بانک جهانی در گزارشی اعلام کرده است که نرخ فقر در افغانستان به ۹۷ درصد رسیده و رشد اقتصادی این کشور در سال ۲۰۲۳ منفی ۲.۵ درصد بوده است. در این شرایط، طالبان به‌شدت به روابط منطقه‌ای و اقتصادی متکی است.
از منظر سیاسی، پذیرش سفیر طالبان از سوی مسکو ممکن است با واکنش‌های منفی در سطح جهانی روبه‌رو شود. ایالات متحده و کشورهای اروپایی هنوز طالبان را به‌عنوان حکومت قانونی افغانستان به رسمیت نشناخته‌اند. در سال ۲۰۲۳، اتحادیه اروپا اعلام کرد که پیش‌شرط‌های اصلی برای تعامل با طالبان شامل تشکیل دولت فراگیر، احترام به حقوق زنان و تضمین آزادی‌های مدنی است. با این حال، روسیه با تأکید بر منافع منطقه‌ای و مبارزه با تروریسم، راه متفاوتی را انتخاب کرده است.
در داخل افغانستان، طالبان این اقدام را یک پیروزی دیپلماتیک تلقی کرده‌اند. عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت خارجه طالبان، در بیانیه‌ای گفته است: «تصمیم مسکو نشان می‌دهد که کشورهای بزرگ منطقه به واقعیت جدید افغانستان احترام می‌گذارند.» این رویکرد با استقبال رسانه‌های نزدیک به طالبان روبه‌رو شده و آن‌ها از آن به‌عنوان «افتتاح فصل جدید سیاست خارجی افغانستان» یاد کرده‌اند.
در همین حال، برخی تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که این پذیرش به‌تنهایی معادل به‌رسمیت‌شناسی کامل طالبان نیست. بر اساس گزارش اندیشکده «کارنگی»، روسیه با پذیرش سفیر طالبان در چارچوب عملیاتی‌سازی روابط کنسولی و اطلاعاتی عمل کرده و هنوز موضعی رسمی درباره به‌رسمیت‌شناسی کامل اعلام نکرده است. با این حال، از نظر فنی و نمادین، این اقدام می‌تواند آغاز مرحله‌ای تازه در مناسبات بین‌المللی طالبان باشد.
همچنین نباید از نظر دور داشت که روسیه پیش‌تر دفتر سیاسی طالبان در مسکو را حفظ کرده بود و در نشست‌های امنیتی منطقه‌ای، نمایندگان طالبان را دعوت می‌کرد. حتی در جریان اجلاس امنیتی آبان ۱۴۰۲ در شهر قازان، هیئتی از طالبان حضور داشت.
انتهای پیام
