به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، رسانه سعودی-انگلیسی ایندیپندنت فارسی، هم‌زمان با اعلام عید فطر، عملیات رسانه‌ای جدیدی را با هدف تفرقه‌افکنی میان اقوام و مذاهب افغانستان آغاز کرده است. این رسانه تلاش کرده است تا با انتشار گزارش‌هایی، طالبان را تابع عربستان معرفی کند و از سوی دیگر، شیعیان افغانستان را به تبعیت مطلق از ایران متهم کند.
این در حالی است که دادگاه عالی طالبان در اطلاعیه‌ای رسمی اعلام کرده که رؤیت هلال ماه شوال بر اساس گزارش‌های موثق از چندین استان افغانستان، برای این نهاد محرز شده است. همچنین، منابع مستقل تأیید کرده‌اند که رؤیت هلال در افغانستان بر مبنای مشاهدات محلی صورت گرفته است و ارتباطی با سیاست‌های عربستان ندارد.
ایندیپندنت فارسی در گزارش خود با طرح این ادعا که “شیعیان افغانستان به تبعیت از ایران عید را اعلام کرده‌اند”، سعی در برجسته کردن اختلافات مذهبی در افغانستان دارد. در حالی که بر اساس فتوای بسیاری از مراجع شیعه، رؤیت هلال مسئله‌ای محلی است و مراجع مختلف شیعه نیز ممکن است در این باره نظرات متفاوتی داشته باشند.
این رسانه حتی پای فاطمیون را نیز به ماجرا کشیده و سعی کرده است با ارتباط دادن مسئله عید به این گروه، فضایی ملتهب در رسانه‌های فارسی‌زبان ایجاد کند. در حالی که هیچ‌گونه ارتباط مستندی بین این موضوعات وجود ندارد و صرفاً یک تلاش آشکار برای گل‌آلود کردن فضای سیاسی و اجتماعی افغانستان است.
این نخستین بار نیست که رسانه‌های سعودی تلاش می‌کنند اختلافات مذهبی را در افغانستان برجسته کنند. در سال‌های گذشته نیز، شبکه‌های وابسته به عربستان، مانند افغانستان اینترنشنال، بارها با انتشار گزارش‌های مغرضانه، سعی در ایجاد تنش میان گروه‌های مذهبی و قومی افغانستان داشته‌اند.
در سال ۲۰۲۳، رسانه‌های وابسته به عربستان تلاش کردند موضوع نظام آموزشی طالبان را به نحوی پوشش دهند که میان شیعیان و سنی‌ها اختلاف ایجاد شود. در آن زمان، رسانه‌هایی مانند ایندیپندنت فارسی مدعی شدند که “طالبان آموزش مذهبی شیعیان را محدود کرده است”، در حالی که شواهد نشان داد این گزارش‌ها مبالغه‌آمیز و جهت‌دار بودند.
کارشناسان رسانه‌ای در افغانستان معتقدند که هدف این رسانه‌ها، نه اطلاع‌رسانی، بلکه ایجاد شکاف‌های عمیق اجتماعی و مذهبی در افغانستان است. سید رحمت‌الله موسوی، تحلیلگر رسانه‌ای در کابل، در این زمینه می‌گوید: “رسانه‌های سعودی-انگلیسی به دنبال ایجاد تفرقه میان مردم افغانستان هستند. آن‌ها سعی دارند اختلافات مذهبی را بزرگ جلوه دهند تا انسجام داخلی افغانستان تضعیف شود.”
واکنش‌ها به این اقدام ایندیپندنت فارسی گسترده بوده است. بسیاری از کاربران افغان در شبکه‌های اجتماعی، این رسانه را به تفرقه‌افکنی متهم کرده و خواستار تحریم آن شده‌اند. یکی از کاربران افغان در توییتر نوشت: “هر سال عید فطر، رسانه‌های سعودی به دنبال اختلاف‌افکنی میان افغان‌ها هستند. اما مردم افغانستان دیگر فریب این بازی‌ها را نمی‌خورند.”
در همین راستا، مولوی عبدالحکیم حقانی، از علمای برجسته افغانستان، در خطبه نماز عید فطر در کابل تأکید کرد که “دشمنان اسلام می‌خواهند میان مسلمانان اختلاف بیندازند. اما مردم افغانستان باید هوشیار باشند و به این بازی‌های رسانه‌ای توجه نکنند.”
این اقدام رسانه‌های سعودی در حالی انجام می‌شود که افغانستان در سال‌های اخیر تلاش کرده است تا اختلافات داخلی را کاهش دهد و وحدت ملی را تقویت کند. علمای دینی، رهبران قومی و حتی مقامات طالبان بارها بر لزوم حفظ وحدت میان اقوام و مذاهب مختلف تأکید کرده‌اند.
همچنین، دولت افغانستان با همکاری نهادهای اسلامی، برنامه‌هایی را برای تقویت انسجام مذهبی و جلوگیری از سوءاستفاده‌های رسانه‌ای خارجی تدوین کرده است. یکی از این برنامه‌ها، برگزاری نشست‌های مشترک میان علمای شیعه و سنی برای حل اختلافات دینی و ارائه رویکردهای مشترک در مسائل فقهی است.
در پایان، تحلیلگران افغان معتقدند که رسانه‌های وابسته به عربستان، نه‌تنها در افغانستان بلکه در بسیاری از کشورهای اسلامی، از روش‌های مشابهی برای دامن زدن به اختلافات مذهبی و قومی استفاده می‌کنند. به همین دلیل، مردم و نخبگان افغانستان باید در برابر این تلاش‌ها هوشیار باشند و اجازه ندهند که بازی‌های رسانه‌ای خارجی، وحدت ملی را خدشه‌دار کند.
انتهای پیام
