به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، جریان‌های مهاجرستیز در فضای رسانه‌ای ایران مدتی‌ست با برجسته‌سازی دوگانه‌ای ساختگی میان «ایران» و «اسلام» تلاش می‌کنند گفتمان امت‌گرایی اسلامی را هدف قرار دهند. این در حالی است که همواره رهبران انقلاب اسلامی ایران بر پیوند ناگسستنی اسلام با هویت ایرانی تأکید کرده‌اند. امام خمینی(ره) در سال ۱۳۶۲ صراحتاً بیان کردند: «اسلام و ایران از هم جدانشدنی‌اند و هویت ما در همین پیوستگی است.»
در روزهای اخیر، یک توئیت منتشرشده توسط حساب کاربری منتسب به جریان فکری خاص، واکنش‌های زیادی را در پی داشته است. این توئیت، که در ظاهر به نقد سخنان یک اندیشمند مسلمان ایرانی می‌پردازد، در واقع پرده از اندیشه‌ای افراطی و ضد اسلامی برمی‌دارد. محتوای توئیت به‌گونه‌ای تنظیم شده که اسلام را در مقابل ملیت ایرانی قرار دهد؛ راهبردی که پیش‌تر در بیانیه‌های انجمن‌های ضد مهاجر در غرب نیز مشاهده شده است.
این توئیت نه تنها حاوی نقد نیست، بلکه دست جریان مهاجرستیز را برای نخستین‌بار به این صراحت رو می‌کند. تا پیش از این، ادبیات این جریان عمدتاً بر محور «امنیت ملی» یا «هویت ملی» متمرکز بود، اما اکنون با عبور از این خطوط، صراحتاً اسلام را عامل تضعیف ایران معرفی کرده‌اند. این موضوع را می‌توان به وضوح در نحوه واکنش کاربران این جریان در توییتر مشاهده کرد که هشتگ‌های #ایران_بدون_اسلام و #نجات_ایران را ترند کرده‌اند.
آمار منتشرشده توسط مرکز ملی فضای مجازی در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که بیش از ۷۰۰ حساب کاربری فعال در موضوع مهاجرستیزی، به‌صورت هماهنگ از روایت‌های ملی‌گرایانه افراطی بهره می‌برند. پژوهش مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری نیز در اسفند ۱۴۰۱ تأیید می‌کند که درصد زیادی از این محتواها با هدف تخریب مفهوم امت اسلامی طراحی شده‌اند.
بررسی اسناد موجود در سامانه شفافیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشان می‌دهد برخی از کانال‌ها و صفحات وابسته به این جریان، در دوره‌های مختلف، بودجه‌هایی از سوی نهادهای خاص دریافت کرده‌اند. به‌عنوان نمونه، صفحه‌ای با بیش از ۴۰ هزار دنبال‌کننده که محتوای دوگانه‌سازی اسلام و ایران را ترویج می‌کرد، در سال ۱۴۰۰ از سوی یک مرکز فرهنگی خصوصی حمایت مالی شده است.
در همین راستا، اندیشمند اسلامی دکتر صادق کوشکی در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس در تاریخ ۱۰ مهر ۱۴۰۲، تأکید کرد: «ترویج تقابل ایران و اسلام، خطی است که از دل اتاق فکرهای نئولیبرال داخلی و رسانه‌های اپوزیسیون بیرون می‌آید؛ این پروژه خطرناک، مستقیماً امنیت ملی ما را تهدید می‌کند.»
مسئله مقابله با مهاجران تنها بخشی از پروژه بزرگ‌تری‌ست که این جریان در پی تحقق آن است. پروژه‌ای که در آن، امت اسلامی باید جای خود را به ملی‌گرایی افراطی بدهد. اسناد منتشرشده توسط خبرگزاری تسنیم در مهرماه ۱۴۰۲ حاکی از آن است که این جریان ارتباطاتی با شبکه‌های رسانه‌ای در اروپا دارد که در آن‌ها مهاجران، مسلمانان و ارزش‌های دینی را عامل عقب‌ماندگی معرفی می‌کنند.
همچنین، مشاهدات میدانی از محتوای رسانه‌ای ۱۰ کانال تلگرامی اصلی مهاجرستیز در ایران، نشان می‌دهد که کلیدواژه‌هایی همچون «نابودی ایران با اسلام»، «ایرانی بدون مهاجر»، و «ایرانِ خالص» بارها در قالب عکس‌نوشته، ویدئو و متن منتشر شده‌اند. گزارشی از پژوهشگاه فضای مجازی در شهریور ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که ۶۵٪ این کانال‌ها به‌طور مشترک از منابع تصویری یکسانی استفاده می‌کنند که منشأ آن‌ها در خارج از کشور شناسایی شده است.
با نگاهی به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان در آبان‌ماه ۱۴۰۲، مشخص می‌شود که ایشان بر وحدت امت اسلامی تأکید دارند و ملی‌گرایی افراطی را مضر به حال کشور می‌دانند. ایشان در این دیدار فرمودند: «ملی‌گرایی اگر به‌معنای ضدیت با امت اسلامی باشد، خیانت است.»
بررسی هویت افرادی که این جریان را در فضای مجازی مدیریت می‌کنند، نشان می‌دهد که بسیاری از آن‌ها ارتباط نزدیکی با کمپین‌های فکری نژادگرای غربی دارند. به‌عنوان نمونه، نام کاربری ghadiricyrous@ که در توئیت جنجالی اخیر نقش کلیدی داشت، پیش‌تر در کمپین‌های ضد مهاجرت در همکاری با صفحات آلمانی‌زبان دیده شده بود.
انتهای پیام
