به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، روند صادرات کالاهای افغانستان به پاکستان از طریق گذرگاه تورخم، یکی از مهم‌ترین معابر تجاری دو کشور، متوقف شده است. این توقف که از روز سه‌شنبه آغاز شده، به‌دلیل نقص فنی در سیستم اسکن محموله‌ها صورت گرفته و تاکنون ادامه دارد. به گفته مقام‌های محلی، دستگاه‌های اسکن در سمت پاکستان دچار مشکل شده‌اند و مأموران گمرک از پذیرش محموله‌های ورودی از افغانستان خودداری کرده‌اند.
روزنامه “دان” پاکستان با انتشار گزارشی در شماره روز پنج‌شنبه خود نوشته است که مأموران پاکستانی تنها به کامیون‌های خالی که در سمت افغانستان گیر مانده‌اند، اجازه عبور می‌دهند. این تصمیم موجب ازدحام صدها کامیون در طرف افغانستان شده که حامل میوه، سبزیجات، مواد خوراکی و مصالح ساختمانی هستند. به گفته رانندگان افغان، این توقف موجب فساد بخش عمده‌ای از کالاهای فاسدشدنی شده است و زیان‌های مالی سنگینی به بازرگانان وارد کرده است.
احمدشاه عمرزی، یکی از تاجران افغان مستقر در ننگرهار، در گفت‌وگو با رسانه‌های داخلی افغانستان اظهار داشت: «بیش از ۲۰۰ کامیون میوه و سبزیجات در مسیر تورخم متوقف شده‌اند. توقف بیشتر، می‌تواند میلیون‌ها افغانی زیان وارد کند.» وی خواستار مداخله فوری مسئولان طالبان برای رایزنی با طرف پاکستانی شد. به گفته عمرزی، تاجران افغان از ماه گذشته تا کنون با نوسانات زیادی در روند صادرات مواجه بوده‌اند.
از سوی دیگر، مسئولان مرزی در پاکستان گفته‌اند که مشکل به‌دلیل اختلال فنی در دستگاه اسکن بوده و در تلاش‌اند تا با اعزام تیم‌های فنی، مشکل را برطرف کنند. سرهنگ نعیم رحمان، سخنگوی نیروهای مرزی پاکستان در تورخم، گفته است: «برای جلوگیری از ورود کالاهای مشکوک، سیستم اسکن ضروری است و تا زمان رفع مشکل، عبور محموله‌ها ممکن نیست.» او اظهار امیدواری کرده که این مشکل ظرف چند روز آینده برطرف شود.
مرز تورخم یکی از مهم‌ترین و پررفت‌وآمدترین گذرگاه‌های تجاری میان افغانستان و پاکستان است. طبق آمار وزارت صنعت و تجارت طالبان، روزانه بیش از ۸۰۰ کامیون حامل کالا از این مرز عبور می‌کند. ارزش مبادلات تجاری سالانه از این مرز بیش از ۲ میلیارد دلار برآورد می‌شود که سهم عمده آن مربوط به صادرات میوه، خشکبار، و مواد خام از افغانستان است.
این نخستین بار نیست که جریان صادرات افغانستان به پاکستان از مرز تورخم متوقف می‌شود. در شهریور سال گذشته نیز به‌دلیل درگیری نظامی میان مرزبانان دو کشور، مرز تورخم به‌مدت یک هفته مسدود شد. در آن مقطع، تاجران افغان مدعی شدند که بیش از ۵۰۰ میلیون افغانی خسارت دیده‌اند. اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان نیز با صدور بیانیه‌ای هشدار داده بود که تکرار چنین رخدادهایی اعتبار صادرات افغانستان را در سطح منطقه کاهش می‌دهد.
با بسته شدن مرز تورخم، قیمت کالاهای وارداتی افغانستان که از پاکستان تأمین می‌شوند نیز افزایش یافته است. در بازارهای کابل، قیمت برنج پاکستانی، آرد، و روغن خوراکی طی روزهای اخیر ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یافته است. محمد یعقوب، یکی از فروشندگان عمده در بازار چهارراهی گل سرخ کابل، می‌گوید: «اگر مرز تا یک هفته دیگر باز نشود، کمبود کالا در بازار تشدید خواهد شد.»
مقام‌های حکومت طالبان اعلام کرده‌اند که با طرف پاکستانی در تماس هستند و تلاش دارند تا مشکل پیش‌آمده از طریق رایزنی حل‌وفصل شود. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، روز پنج‌شنبه در بیانیه‌ای گفت: «پاکستان باید به تعهدات تجاری خود پایبند باشد. افغانستان آماده همکاری برای رفع مشکل فنی در مرز است، اما تأخیر بیشتر به ضرر هردو طرف خواهد بود.»
برخی ناظران معتقدند که مسئله نقص فنی تنها بخشی از ماجراست و ممکن است انگیزه‌های سیاسی نیز در پس این تصمیم وجود داشته باشد. طی ماه‌های گذشته، روابط کابل و اسلام‌آباد با تنش‌هایی همراه بوده است، به‌ویژه در موضوع فعالیت گروه تحریک طالبان پاکستان (TTP) که دولت اسلام‌آباد، حکومت طالبان را به عدم برخورد جدی با آن متهم کرده است.
در همین زمینه، روزنامه پاکستانی “اکسپرس تریبیون” گزارش داده است که دولت پاکستان قصد دارد سخت‌گیری‌های بیشتری در مرزهای خود با افغانستان اعمال کند. بر اساس این گزارش، وزارت کشور پاکستان در حال تدوین طرحی برای افزایش کنترل دیجیتال و امنیتی در مرزهای شمال غربی است که احتمالاً شامل کاهش سطح تبادلات تجاری نیز خواهد شد.
انتهای پیام
