به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، در دیداری رسمی در تهران، وزرای نفت ایران و افغانستان بر توسعه همکاری‌های دوجانبه در حوزه نفت و گاز تأکید کردند. این دیدار در حالی صورت می‌گیرد که قاچاق سوخت از ایران به افغانستان به یکی از معضلات جدی در روابط دو کشور تبدیل شده است.
وزیر نفت ایران در این دیدار با اشاره به توانمندی‌های بالای کشور در زمینه صادرات محصولات پتروشیمی، آموزش نیروی انسانی، صادرات گاز و توسعه صنعت سی‌ان‌جی، اعلام کرد که ایران آماده همکاری همه‌جانبه با افغانستان در زمینه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی است. وی افزود که سطح روابط دو کشور در این زمینه هم‌اکنون به اندازه ظرفیت‌های موجود نیست.
با این حال، مسئله قاچاق سوخت همچنان به عنوان یک چالش بزرگ مطرح است. علیرضا سلیمی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، اخیراً اعلام کرده است که وزارت نفت ایران روزانه ۹ میلیون لیتر سوخت از قاچاقچیان خریداری می‌کند. وی این اظهارات را به نقل از وزیر نفت بیان کرده و افزوده است که این موضوع در نشست مجلس ثبت و ضبط شده است.
در پاسخ به این ادعاها، وزارت نفت با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که ادعای خرید سوخت قاچاق، نقل قول نادرستی از وزیر نفت است. این وزارتخانه تأکید کرد که هیچ‌گونه خریدی از قاچاقچیان انجام نمی‌دهد و تمامی فرآورده‌های نفتی از مبادی رسمی تأمین می‌شود.
برای مقابله با قاچاق سوخت، وزارت نفت ایران طرح پایش لحظه‌ای زنجیره تأمین و توزیع فرآورده‌های نفتی را در دستور کار قرار داده است. این طرح با هدف پایش دقیق فرآورده‌های نفتی در تمامی مراحل تولید، انتقال و توزیع اجرا می‌شود و انتظار می‌رود تا پایان سال ۱۴۰۴ بخشی از آن عملیاتی شود.
مجری این طرح اعلام کرده است که با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، مبارزه‌ای پایدار و مؤثر با قاچاق سوخت شکل خواهد گرفت که بسیاری از سودجویان از ادامه اقدام‌های غیرقانونی خود ناامید شوند. وی افزود که سامانه‌های پایش با بالاترین امنیت سایبری ایجاد می‌شوند و مراقبت‌های امنیتی در دو حوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری انجام می‌شود.
در همین راستا، معاون وزیر نفت ایران اعلام کرده است که ۲۲ میلیارد لیتر سوخت مایع در سال ۱۴۰۳ با رشد ۴۰ درصدی نسبت به مدت مشابه ۱۴۰۲ به نیروگاه‌های کشور تحویل داده شده است. وی افزود که طرح پایش لحظه‌ای فرآورده‌های نفتی از جمله اقدام‌های مهم و در دستور کار برای مبارزه با قاچاق سوخت است.
از سوی دیگر، گزارش‌ها حاکی از آن است که قاچاق نفت به افغانستان ۵۰ درصد افزایش یافته است. به گفته مقامات ایرانی، ۶۰ درصد قاچاق انواع فرآورده‌های نفتی از ایران به افغانستان در مرز دوغارون از سوی نیروهای گمرک، ۳۰ درصد از سوی مرزبان‌ها و ۱۰ درصد دیگر توسط سایر دستگاه‌های اجرایی مستقر در مرز دوغارون کشف شده است.
در این میان، برخی کارشناسان معتقدند که افزایش صادرات رسمی فرآورده‌های نفتی به افغانستان می‌تواند به کاهش قاچاق سوخت کمک کند. بیژن زنگنه، وزیر نفت پیشین ایران، در دیداری با وزیر معادن و پترولیوم افغانستان، اعلام کرده بود که رشد صادرات فرآورده‌های نفتی ایران به افغانستان از مبادی رسمی و با حمایت دولت سبب کاهش قاچاق سوخت می‌شود.
همچنین، در این دیدار، دو طرف به تفاهمی برای آموزش نیروهای افغانستانی در حوزه گاز دست یافتند و توافقاتی در حوزه نفت و گاز حاصل شد. این اقدامات می‌تواند به توسعه زیرساخت‌های انرژی در افغانستان و کاهش وابستگی به منابع غیررسمی کمک کند.
با این حال، برخی نمایندگان مجلس ایران نسبت به وضعیت قاچاق سوخت ابراز نگرانی کرده‌اند. آن‌ها خواستار شفاف‌سازی در خصوص خرید سوخت از قاچاقچیان و اقدامات وزارت نفت در این زمینه شده‌اند. این نمایندگان تأکید کرده‌اند که مبارزه با قاچاق سوخت نیازمند همکاری همه‌جانبه بین دستگاه‌های اجرایی و نظارتی است.
در نهایت، دیدار وزرای نفت ایران و افغانستان در تهران می‌تواند نقطه عطفی در روابط دوجانبه باشد. با این حال، موفقیت این همکاری‌ها در گروی مقابله مؤثر با قاچاق سوخت و ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای صادرات رسمی فرآورده‌های نفتی است.
با توجه به اهمیت موضوع، انتظار می‌رود که دو کشور با اتخاذ تدابیر مناسب، زمینه را برای توسعه همکاری‌های انرژی و کاهش قاچاق سوخت فراهم کنند. این اقدامات می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی و امنیتی در منطقه کمک کند.
انتهای پیام
