به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، بامداد روز یکشنبه ۲۴ فروردین ۱۴۰۴ (۱۳ آوریل ۲۰۲۵)، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶.۱ ریشتر در منطقه مرزی افغانستان و تاجیکستان به ثبت رسید. بنا بر اعلام مرکز لرزه‌نگاری آمریکا (USGS)، این زمین‌لرزه در عمق ۲۲۰ کیلومتری زمین و در ۵۰ کیلومتری جنوب شرق خاروغ، مرکز ولایت خودمختار بدخشان در تاجیکستان رخ داده است.
مؤسسه ژئوفیزیک افغانستان اعلام کرد که این زمین‌لرزه در ولایت‌های بدخشان، تخار، قندوز، بغلان و حتی در بخش‌هایی از کابل احساس شده است. به گفته منابع محلی، شدت لرزش به‌حدی بود که مردم در شهر فیض‌آباد، مرکز بدخشان، خانه‌های خود را ترک کرده و به خیابان‌ها پناه بردند. این زمین‌لرزه حوالی ساعت ۴:۱۸ صبح به وقت محلی ثبت شده است.
رحمت‌الله نبی‌زاده، رئیس اداره مبارزه با حوادث طبیعی بدخشان، در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد: «تا این لحظه گزارشی از تلفات جانی یا خسارات مالی گسترده دریافت نکرده‌ایم، اما تیم‌های ارزیابی به مناطق دورافتاده اعزام شده‌اند.» او همچنین گفت که در منطقه یمگان و وردوج، برخی خانه‌های گلی دچار ترک‌خوردگی شده‌اند.
در ولایت تخار، فرمانداری ولسوالی خواجه‌غار اعلام کرده است که لرزش‌ها به حدی شدید بوده که پنجره خانه‌ها شکسته و چندین دیوار فروریخته‌اند. عبدالکبیر توخی، یکی از ساکنان تالقان، مرکز ولایت تخار، در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز گفت: «ما همه از خواب پریدیم، خانه لرزید و فکر کردیم قیامت شده. زن‌ها و کودکان به حیاط‌ها فرار کردند.»
به گزارش سازمان زمین‌شناسی تاجیکستان، مرکز این زلزله در کوهستان پامیر و نزدیک مرز مشترک با افغانستان واقع شده و احتمال پس‌لرزه‌های دیگر نیز وجود دارد. این سازمان همچنین هشدار داده است که در مناطق مرتفع و کوهستانی احتمال ریزش بهمن و رانش زمین پس از زلزله وجود دارد که می‌تواند مسیرهای جاده‌ای را مسدود کند.
در کابل نیز، برخی ساکنان محلات غربی شهر از احساس لرزش خفیف خبر داده‌اند. زلزله‌های با عمق زیاد معمولاً مناطق وسیعی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. به گفته کارشناسان مرکز زلزله‌نگاری جنوب آسیا، این زلزله از نوع بین‌صفحه‌ای بوده که بر اثر فشار میان صفحه هند و اوراسیا به‌وجود آمده است، پدیده‌ای که در منطقه هندوکش شایع است.
این منطقه در طول دهه‌های گذشته بارها شاهد زلزله‌های مرگبار بوده است. در سال ۲۰۲۲، زلزله‌ای به بزرگی ۶ ریشتر در ولایت پکتیکا بیش از هزار کشته برجای گذاشت. همچنین در سال ۲۰۱۵ نیز زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۷.۵ ریشتر در همین منطقه بیش از ۳۰۰ کشته و هزاران زخمی به دنبال داشت. افغانستان از جمله کشورهای زلزله‌خیز با زیرساخت‌های آسیب‌پذیر است.
صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) هشدار داده است که زلزله‌ها در افغانستان به دلیل بافت سنتی و فرسوده ساختمان‌ها، به‌ویژه در مناطق کوهستانی، می‌توانند بسیار کشنده باشند. این سازمان در بیانیه‌ای از آمادگی تیم‌های امدادرسانی برای کمک به مناطق آسیب‌دیده خبر داده و بر نیاز به تأمین اقلام اولیه مانند چادر، آب آشامیدنی و لوازم پزشکی تأکید کرده است.
جمعیت هلال‌احمر افغانستان نیز اعلام کرده که تیم‌های واکنش سریع این نهاد در ولایت‌های شمال‌شرق در حالت آماده‌باش هستند. به گفته سخنگوی این نهاد، در صورتی که گزارشی از آسیب‌ها دریافت شود، امدادرسانی فوری آغاز خواهد شد. وی از مردم خواست در صورت مشاهده ترک‌خوردگی دیوارها یا نشتی گاز، از ورود مجدد به منازل خودداری کنند.
اداره ملی هواشناسی افغانستان در اطلاعیه‌ای هشدار داده است که احتمال پس‌لرزه‌های خفیف در روزهای آینده وجود دارد. به شهروندان مناطق زلزله‌زده توصیه شده در فضای باز اقامت داشته باشند و آمادگی لازم برای وقوع پس‌لرزه‌ها را داشته باشند. این اداره از تمامی رسانه‌ها خواسته تا پیام‌های هشدار و توصیه‌های ایمنی را به اطلاع عموم برسانند.
کارشناسان زمین‌شناسی بر این باورند که گسل زلزله‌خیز هندوکش، یکی از فعال‌ترین نواحی لرزه‌ای در دنیا است که از شرق ایران تا غرب چین کشیده شده و به‌طور میانگین هر سال چند زلزله متوسط تا شدید در آن رخ می‌دهد. به گفته دکتر زاهدالله ناصری، استاد زمین‌شناسی دانشگاه بلخ، «ساختمان‌سازی سنتی بدون مقاوم‌سازی، فاجعه‌آفرین است.»
انتهای پیام
