به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، حمله اخیر داعش به نیروهای امنیتی حاضر در تحصن اعتراضی مردم بلوچ در مستونگ، ایالت بلوچستان پاکستان، موجب پایان این تحصن شد؛ رویدادی که از دید ناظران بین‌المللی نمی‌تواند بدون هماهنگی‌های پنهانی میان برخی نهادهای امنیتی پاکستان و داعش رخ داده باشد. اختر مینگل، رهبر حزب ملی بلوچستان، ساعاتی پس از حمله، پایان تحصن را اعلام کرد.
این در حالی است که پیش از این حادثه، یک حمله انتحاری برای ترور سردار اختر مینگل خنثی شده بود. گزارش‌ها حاکی است که مهاجم انتحاری در فاصله چند متری محل اقامت مینگل شناسایی و پیش از انفجار بازداشت شد. منابع امنیتی محلی گفته‌اند که عامل مذکور در بازجویی‌ها مدعی شده است که دستور عملیات را از طریق پیام‌رسان رمزگذاری شده دریافت کرده است.
داعش خراسان مسئولیت حمله روز گذشته را بر عهده گرفته است. طبق بیانیه منتشرشده از سوی این گروه، آنان نیروهایی را هدف قرار دادند که “در خدمت ارتش و دولت پاکستان” بودند. این در حالی است که طبق تصاویر منتشرشده، بسیاری از این نیروها وظیفه محافظت از معترضان را داشتند و اعضای نیروهای شبه‌نظامی محلی بودند.
تحصن اعتراضی بلوچ‌ها که بیش از یک ماه در منطقه مستونگ جریان داشت، در اعتراض به ناپدید شدن‌های قهری، قتل‌های فراقانونی و تبعیض‌های ساختاری علیه اقلیت بلوچ برپا شده بود. این اعتراضات با استقبال گسترده رسانه‌های بین‌المللی مواجه شد. گزارش‌هایی از دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل نیز بر مشروعیت خواسته‌های معترضان تاکید کرده بودند.
نقش نهادهای امنیتی پاکستان به ویژه سازمان اطلاعات ارتش موسوم به ISI در کنترل فضای سیاسی بلوچستان همواره محل بحث بوده است. در سال‌های اخیر، بارها گزارش‌هایی از استفاده غیرمستقیم این نهادها از گروه‌های افراطی چون لشکر جهنگوی و سپاه صحابه برای مهار اعتراضات اقلیت‌ها منتشر شده است. حالا با ورود داعش به معادله، نگرانی‌ها عمیق‌تر شده‌اند.
روزنامه Dawn در گزارشی ضمن بررسی سناریوهای محتمل این حمله، به نقل از یک مقام امنیتی نوشته است: «ما احتمال همکاری برخی عناصر نفوذی در درون نیروهای محافظ معترضان با عوامل داعش را رد نمی‌کنیم، اما بررسی‌ها ادامه دارد.» این نقل‌قول ابهامات درباره هماهنگی‌های درونی را افزایش داده است.
رهبر حزب ملی بلوچستان پس از حمله، در پیامی ویدئویی خطاب به هواداران خود اعلام کرد که به دلیل حفظ جان معترضان و جلوگیری از خشونت بیشتر، تصمیم به پایان تحصن گرفته است. او همچنین گفت: «نمی‌خواهیم خون مردم ما بازیچه اهداف سیاسی پنهان شود.»
تحلیلگران سیاسی معتقدند که پایان تحصن دقیقاً همان هدفی بود که نهادهای امنیتی از این عملیات دنبال می‌کردند. شهباز رانا، روزنامه‌نگار پاکستانی، در مصاحبه با Geo News تصریح کرد: «در پاکستان، پایان ناگهانی اعتراضات همیشه یک علامت است؛ علامتی از دخالت پشت پرده.»
گزارش نهاد حقوق بشری Baloch Human Rights Council در سال ۲۰۲۳ تأکید کرده بود که گروه‌های افراطی در بلوچستان به‌صورت سیستماتیک علیه فعالان مدنی بلوچ استفاده می‌شوند. اکنون با ورود داعش به این معادله، لایه تازه‌ای از این فشارها فاش شده است.
داعش خراسان پیش‌تر نیز در مناطق مرزی پاکستان و افغانستان عملیات‌هایی داشته است. حمله به معبد سیک‌ها در پیشاور در سال ۲۰۲۰ و عملیات انتحاری در کویته در ۲۰۲۲ از جمله این موارد است. با این حال، این نخستین‌بار است که داعش مستقیماً در معادله اعتراضات سیاسی بلوچستان وارد می‌شود.
مقامات رسمی پاکستانی هنوز بیانیه رسمی درباره انگیزه‌های حمله منتشر نکرده‌اند، اما سخنگوی ارتش در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت که «تمام تهدیدات تروریستی با قاطعیت پاسخ داده خواهد شد» و از بیان جزئیات بیشتر خودداری کرد. این سکوت، گمانه‌زنی‌ها را بیشتر کرده است.
فعالان بلوچ در فضای مجازی با هشتگ‌هایی چون #MastungAttack و #BalochLivesMatter اعتراض خود را به این اقدام ابراز کرده‌اند. ویدئوهایی از فضای قبل و بعد از حمله نیز در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که نشان می‌دهد فضای اعتراضی به سرعت به خشونت کشیده شد.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر (HRW) در بیانیه‌ای حمله اخیر را محکوم کرده و خواستار «تحقیق مستقل و بین‌المللی درباره نقش نیروهای دولتی و ارتباط احتمالی با گروه‌های افراطی» شده است. این درخواست از سوی ۶ نهاد حقوق بشری دیگر نیز مورد حمایت قرار گرفته است.
انتهای پیام
