به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، اسکات وردن، پژوهشگر آمریکایی و مدیر سابق برنامه‌های افغانستان و آسیای مرکزی در مؤسسه صلح ایالات متحده (USIP)، در مقاله‌ای که در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ در روزنامه واشنگتن تایمز منتشر شد، نسبت به افزایش نفوذ چین در افغانستان و تلاش این کشور برای دسترسی به منابع فلزات کمیاب هشدار داد. وی اظهار داشت که چین با سرمایه‌گذاری‌های گسترده در پروژه «یک کمربند، یک جاده» و توسعه زیرساخت‌ها در آسیای مرکزی و پاکستان، به‌دنبال بهره‌برداری از منابع نادر خاکی افغانستان است.
وردن تأکید کرد که کنترل زنجیره تأمین جهانی فلزات کمیاب می‌تواند به تسلط بر چشم‌انداز فناوری و استراتژیک قرن آینده منجر شود. وی افزود: «هر کسی که زنجیره تأمین جهانی فلزات کمیاب را کنترل کند، بر چشم‌انداز فناوری و استراتژیک قرن آینده تسلط خواهد داشت.»
بر اساس گزارش‌های منتشرشده، افغانستان دارای ذخایر عظیمی از فلزات کمیاب است. به‌عنوان مثال، در استان هلمند، منطقه خانشین دارای حدود یک میلیون تن فلزات کمیاب با غلظت‌های قابل استفاده است. این ذخایر شامل عناصر نادری مانند لانتانیدها هستند که در صنایع پیشرفته مانند تولید تلفن‌های همراه، خودروهای الکتریکی و تجهیزات نظامی کاربرد دارند.
وردن همچنین از تصمیم دولت ترامپ برای تعطیلی مؤسسه صلح ایالات متحده انتقاد کرد و گفت که این اقدام می‌تواند به نفع چین باشد. وی اظهار داشت که کاهش نفوذ نرم آمریکا در منطقه، زمینه را برای افزایش نفوذ چین فراهم می‌کند.
چین در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای دسترسی به منابع فلزات کمیاب در سراسر جهان انجام داده است. این کشور با سرمایه‌گذاری در معادن آفریقا، آمریکای لاتین و آسیای مرکزی، به‌دنبال تأمین نیازهای صنعتی خود و افزایش نفوذ جهانی است. در این راستا، افغانستان به‌عنوان کشوری با ذخایر غنی فلزات کمیاب، مورد توجه ویژه چین قرار گرفته است.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده، چین در حال حاضر حدود ۸۰ درصد از تولید جهانی فلزات کمیاب را در اختیار دارد. این کشور با اعمال محدودیت‌های صادراتی و کنترل قیمت‌ها، توانسته است نفوذ خود را در بازارهای جهانی افزایش دهد. این اقدامات نگرانی‌های زیادی را در میان کشورهای غربی، به‌ویژه ایالات متحده، ایجاد کرده است.
وردن هشدار داد که اگر آمریکا و متحدانش اقدامات مؤثری برای مقابله با نفوذ چین در افغانستان انجام ندهند، ممکن است کنترل منابع استراتژیک این کشور به دست چین بیفتد. وی تأکید کرد که ایالات متحده باید با همکاری کشورهای منطقه، از جمله هند و کشورهای آسیای مرکزی، راهبردی جامع برای مقابله با نفوذ چین تدوین کند.
در سال‌های اخیر، ایالات متحده تلاش‌هایی برای کاهش وابستگی به فلزات کمیاب چین انجام داده است. این اقدامات شامل سرمایه‌گذاری در معادن داخلی، توسعه فناوری‌های بازیافت و همکاری با کشورهای متحد برای تأمین منابع جایگزین بوده است. با این حال، کارشناسان معتقدند که این تلاش‌ها هنوز کافی نیستند و نیاز به اقدامات بیشتری وجود دارد.
برخی تحلیلگران معتقدند که افغانستان می‌تواند نقش مهمی در تأمین فلزات کمیاب برای کشورهای غربی ایفا کند. با توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری، این کشور می‌تواند به منبعی قابل اعتماد برای تأمین این فلزات تبدیل شود. این امر نه‌تنها به توسعه اقتصادی افغانستان کمک می‌کند، بلکه وابستگی کشورهای غربی به چین را نیز کاهش می‌دهد.
با توجه به اهمیت استراتژیک فلزات کمیاب در صنایع پیشرفته، کنترل این منابع به‌عنوان ابزاری برای افزایش نفوذ ژئوپلیتیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. چین با درک این موضوع، تلاش می‌کند تا با دسترسی به منابع جدید، موقعیت خود را در بازارهای جهانی تقویت کند. در این میان، افغانستان به‌عنوان کشوری با ذخایر غنی، به‌ویژه در شرایط کنونی، به نقطه تمرکز این تلاش‌ها تبدیل شده است.
در نهایت، وردن تأکید کرد که ایالات متحده باید با اتخاذ راهبردی جامع و همکاری با شرکای منطقه‌ای، از نفوذ فزاینده چین در افغانستان جلوگیری کند. وی افزود که این اقدامات نه‌تنها برای حفظ منافع استراتژیک آمریکا ضروری است، بلکه به ثبات و توسعه افغانستان نیز کمک می‌کند.
انتهای پیام
