به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، در مجمع جهانی کازان که در روسیه برگزار شد، عبدالعلیم خان، وزیر ارتباطات پاکستان، اعلام کرد که کشورش در صدد است با توسعه بندر گوادر و ایجاد مسیرهای حمل‌ونقل جدید، به هاب ترانزیتی منطقه تبدیل شود. وی تأکید کرد که این طرح‌ها می‌توانند کشورهای آسیای مرکزی را به آب‌های گرم متصل کنند.
خان در سخنان خود به آغاز فعالیت‌های حمل‌ونقل در بندر گوادر اشاره کرد و افزود که پاکستان قصد دارد از طریق خط ریلی مزار شریف – کوهات و توسعه مسیرهای جاده‌ای میان کراچی، کویته و گوادر، ارتباطات تجاری منطقه را گسترش دهد. وی همچنین از طرح‌های گسترده برای اتصال به آسیای مرکزی و حتی اروپا سخن گفت.
در حاشیه این نشست، دیدار وزیر پاکستانی با رئیس شرکت بنادر و مناطق آزاد دبی نیز صورت گرفت؛ نشانه‌ای از احتمال هماهنگی‌های اقتصادی فرامنطقه‌ای برای تقویت محور گوادر ـ دبی و شکل‌گیری بلوک جدیدی از همکاری‌های ترانزیتی برای تضعیف موقعیت ایران در تجارت منطقه‌ای.
این تحرکات در حالی انجام می‌شود که بندر چابهار، به‌عنوان پروژه‌ای راهبردی با حمایت ایران و سرمایه‌گذاری هند، در تلاش است به پل ارتباطی جنوب آسیا و آسیای مرکزی بدل شود. اما طرح پاکستان برای جایگزینی گوادر به‌جای چابهار، می‌تواند موفقیت آینده این پروژه را با ابهام‌هایی همراه سازد.
با توجه به رقابت‌های منطقه‌ای، تقویت موقعیت گوادر در معادلات تجاری می‌تواند نفوذ ایران را در مسیرهای حمل‌ونقل و ترانزیت کالا کاهش داده و تلاش‌های تهران برای تثبیت جایگاه چابهار را با چالش مواجه کند.
تحلیلگران معتقدند که همکاری پاکستان با امارات در توسعه بندر گوادر می‌تواند به ایجاد یک محور ترانزیتی جدید در منطقه منجر شود که جایگاه چابهار را تحت‌الشعاع قرار دهد. این در حالی است که ایران و هند در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در چابهار انجام داده‌اند.
بر اساس گزارش‌ها، چین نیز با سرمایه‌گذاری ۶۲ میلیارد دلاری در بندر گوادر، نقش مهمی در توسعه این بندر ایفا می‌کند. در مقابل، هند کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار در چابهار سرمایه‌گذاری کرده است. این تفاوت در میزان سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند بر رقابت میان این دو بندر تأثیرگذار باشد.
در این میان، موقعیت جغرافیایی بندر گوادر نیز به‌عنوان یک مزیت استراتژیک برای پاکستان محسوب می‌شود. این بندر در نزدیکی تنگه هرمز قرار دارد و می‌تواند به‌عنوان یک نقطه کلیدی در مسیرهای تجاری بین‌المللی عمل کند.
از سوی دیگر، بندر چابهار نیز با موقعیت مناسب خود در دریای عمان، امکان دسترسی به بازارهای آسیای مرکزی و افغانستان را فراهم می‌کند. اما تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران و محدودیت‌های مالی، توسعه این بندر را با چالش‌هایی مواجه کرده است.
در نهایت، رقابت میان بندرهای گوادر و چابهار نه تنها بر روابط اقتصادی کشورهای منطقه تأثیرگذار است، بلکه می‌تواند بر معادلات ژئوپلیتیکی نیز تأثیر بگذارد. همکاری‌های جدید پاکستان با امارات و چین در توسعه گوادر، می‌تواند توازن قدرت در منطقه را تغییر دهد.
در این شرایط، ایران و هند باید با تقویت همکاری‌های خود و جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید، تلاش کنند تا موقعیت بندر چابهار را حفظ کرده و از رقابت‌های منطقه‌ای عقب نمانند. این امر نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی‌های بین‌المللی است.
در پایان، باید دید که رقابت میان بندرهای گوادر و چابهار چگونه بر آینده تجارت و ترانزیت در منطقه تأثیر خواهد گذاشت و کدام‌یک از این بنادر می‌توانند نقش محوری‌تری در معادلات اقتصادی و ژئوپلیتیکی ایفا کنند.
انتهای پیام
