به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، سیاست خارجی پاکستان همواره تحت تأثیر تفکرات نظامی و استراتژی‌های مداخله‌جویانه بوده است. این کشور با اتخاذ سیاست‌های پرتنش در قبال هند، دخالت در امور داخلی افغانستان و روابط پیچیده با ایران، همواره در صحنه بین‌المللی با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بوده است. در دوران معاصر، پاکستان در تلاش است تا با استفاده مجدد از گروه‌های جهادی در کشمیر و افغانستان، نفوذ خود را در منطقه حفظ کرده و اهداف ژئوپلیتیک خود را دنبال نماید. این استراتژی که به نظر می‌رسد برگرفته از سیاست‌های شکست‌خورده قبلی باشد، ممکن است تبعات جدی برای ثبات منطقه و روابط پاکستان با کشورهای همسایه به دنبال داشته باشد.
احسان‌الله احسان، سخنگوی پیشین تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی)، اخیراً اظهار داشت که نزدیکی فزاینده طالبان و هند به نگرانی مهمی برای پاکستان تبدیل شده است. وی مدعی شد که پاکستان برای تحت فشار قرار دادن طالبان افغان، از داعش حمایت می‌کند. به گفته احسان، پاکستان مدت‌ها تلاش کرده تا نفوذ خود را در افغانستان حفظ کند، اما طالبان ترجیح داده است با هند روابط نزدیک تجاری، دیپلماتیک و سیاسی برقرار کند.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که روابط هند و افغانستان در حال توسعه است. هند در سال‌های اخیر میلیاردها دلار در پروژه‌های توسعه‌ای افغانستان سرمایه‌گذاری کرده و به یکی از بزرگ‌ترین حامیان مالی این کشور تبدیل شده است. این همکاری‌ها شامل ساخت جاده‌ها، بیمارستان‌ها و ساختمان پارلمان افغانستان می‌شود که نشان‌دهنده تعمیق روابط دو کشور است.
پاکستان همواره از گروه‌های جهادی به عنوان ابزار سیاست خارجی خود استفاده کرده است. به‌عنوان مثال، گروه‌هایی مانند لشکر طیبه و جیش محمد که در کشمیر فعالیت می‌کنند، به‌طور گسترده‌ای به عنوان نیروی نیابتی پاکستان شناخته می‌شوند. این گروه‌ها در حملات متعددی علیه نیروهای هندی دست داشته‌اند که منجر به تنش‌های فراوان بین دو کشور شده است.
در افغانستان نیز، گزارش‌هایی مبنی بر حمایت پاکستان از شاخه خراسان داعش (داعش-خراسان) وجود دارد. احسان‌الله احسان تصریح کرده است که پاکستان از داعش به عنوان نیروی نیابتی در افغانستان استفاده می‌کند تا طالبان را تحت فشار قرار دهد. وی افزود که نیروهای طالبان برای از بین بردن عناصر داعش، مواضع نیروهای پاکستانی را با سلاح‌های سنگین هدف قرار داده‌اند که در پاسخ، طرف پاکستانی نیز از توپ‌خانه استفاده کرده است.
این تحولات نشان‌دهنده پیچیدگی روابط بین پاکستان، افغانستان و هند است. استفاده از گروه‌های جهادی به عنوان ابزار سیاست خارجی، می‌تواند به افزایش بی‌ثباتی در منطقه منجر شود. همچنین، حمایت از گروه‌های تروریستی می‌تواند به انزوای بین‌المللی پاکستان و تشدید فشارهای جهانی بر این کشور منجر شود.
در این میان، نقش جامعه بین‌المللی در مدیریت این تنش‌ها حائز اهمیت است. سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای منطقه باید با همکاری یکدیگر، راهکارهایی برای کاهش تنش‌ها و جلوگیری از گسترش خشونت بیابند. این امر مستلزم فشار بر پاکستان برای توقف حمایت از گروه‌های جهادی و تشویق به اتخاذ سیاست‌های مسالمت‌آمیز است.
از سوی دیگر، طالبان نیز باید در قبال روابط خود با هند و سایر کشورها با دقت عمل کند تا از تشدید تنش‌ها جلوگیری شود. برقراری روابط متوازن و مبتنی بر منافع مشترک می‌تواند به ثبات منطقه کمک کند. همچنین، طالبان باید تلاش کند تا گروه‌های تروریستی مانند داعش را در افغانستان مهار کرده و از تبدیل شدن این کشور به پناهگاه امن برای تروریست‌ها جلوگیری کند.
هند نیز باید با احتیاط به تحولات منطقه نگاه کند. در حالی که توسعه روابط با افغانستان می‌تواند به منافع اقتصادی و استراتژیک دهلی نو کمک کند، باید از اقداماتی که ممکن است به تحریک پاکستان منجر شود، پرهیز کند. همکاری با جامعه بین‌المللی برای فشار بر پاکستان جهت توقف حمایت از گروه‌های جهادی، می‌تواند راهکاری مؤثر برای کاهش تنش‌ها باشد.
در نهایت، ثبات و امنیت در جنوب آسیا نیازمند همکاری و تعامل سازنده بین کشورهای منطقه است. استفاده از گروه‌های جهادی به عنوان ابزار سیاست خارجی، نه تنها به بی‌ثباتی و خشونت بیشتر منجر می‌شود، بلکه توسعه اقتصادی و اجتماعی را نیز مختل می‌کند. بنابراین، کشورهای منطقه باید با اتخاذ سیاست‌های مسالمت‌آمیز و همکاری‌های متقابل، به سوی آینده‌ای پایدار و امن حرکت کنند.
انتهای پیام
