به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، دیدار اخیر میان خالد حسین مقصی، وزیر فدرال علوم و فناوری پاکستان، و سفیر قزاقستان در اسلام‌آباد، نقطه عطفی در تعمیق روابط دوجانبه میان دو کشور بود. یکی از محورهای اصلی این دیدار، بررسی امکان پیوستن رسمی قزاقستان به پروژه استراتژیک خط لوله گاز تاپی (ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند) بود. این پروژه با طول تقریبی ۱۸۱۴ کیلومتر و ظرفیت انتقال ۳۳ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در سال، یکی از مهم‌ترین طرح‌های انرژی منطقه محسوب می‌شود.
وزیر مقصی در این دیدار تأکید کرد که پاکستان آماده است تا روابط دوجانبه با قزاقستان را به سطحی بالاتر ارتقا دهد. وی ضمن اشاره به ظرفیت‌های گسترده دو کشور در حوزه علم و فناوری، اظهار داشت: «ما به دنبال هم‌افزایی علمی هستیم تا از طریق همکاری‌های مشترک، به پیشرفت‌های فناورانه دست یابیم». قزاقستان نیز از جمله کشورهای آسیای مرکزی است که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری قابل توجهی در حوزه نوآوری و تحقیقاتی داشته است.
در همین راستا، دو طرف توافق کردند که چند تفاهم‌نامه همکاری علمی، آموزشی و پژوهشی امضا کنند. این تفاهم‌نامه‌ها به ویژه در حوزه تبادل استاد و دانشجو، پروژه‌های مشترک تحقیقاتی و توسعه زیرساخت‌های فناوری در دانشگاه‌های دو کشور تنظیم شده‌اند. بر اساس اعلام رسمی وزارت علوم پاکستان، تاکنون بیش از ۲۰۰ دانشجوی پاکستانی در دانشگاه‌های قزاقستان مشغول به تحصیل هستند.
پیشنهاد قزاقستان برای تأسیس یک مرکز تحقیقاتی مشترک در دانشگاه ملی علوم و فناوری پاکستان (NUST) یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این دیدار بود. این مرکز قرار است بر حوزه‌هایی چون انرژی‌های تجدیدپذیر، هوش مصنوعی و نانوتکنولوژی متمرکز باشد. سفیر قزاقستان تأکید کرد که این مرکز می‌تواند به سکوی پرتاب همکاری‌های منطقه‌ای بدل شود.
وزیر فدرال علوم و فناوری پاکستان با استقبال از این پیشنهاد، گفت: «NUST یکی از برجسته‌ترین مراکز علمی کشور ماست و همکاری با قزاقستان می‌تواند به ایجاد پل‌های علمی نوین منجر شود». وی همچنین به تجربیات موفق پاکستان در همکاری‌های علمی با کشورهای آسیای مرکزی اشاره کرد و گفت که گسترش این تعاملات یک اولویت دیپلماتیک محسوب می‌شود.
قزاقستان به عنوان یکی از بازیگران کلیدی در منطقه آسیای میانه، علاقه‌مند به پیوستن به پروژه تاپی است. این پروژه، نه تنها از لحاظ اقتصادی، بلکه از منظر ژئوپلیتیکی نیز دارای اهمیت ویژه‌ای است. به گفته تحلیل‌گران انرژی، پیوستن قزاقستان به تاپی می‌تواند باعث افزایش تنوع مسیرهای انتقال انرژی در منطقه شده و قدرت چانه‌زنی کشورهای عضو را در بازار جهانی انرژی تقویت کند.
در گزارش‌های منتشرشده از این دیدار، مقامات قزاقستان و پاکستان بر توسعه روابط اقتصادی نیز تأکید کرده‌اند. در حال حاضر، حجم مبادلات تجاری میان دو کشور حدود ۲۰۰ میلیون دلار در سال برآورد می‌شود و هدف‌گذاری شده است که این رقم تا سال ۲۰۲۷ به بیش از ۵۰۰ میلیون دلار افزایش یابد. این امر نیازمند همکاری‌های فناورانه، آموزشی و زیرساختی است.
پروژه تاپی که در سال ۲۰۱۵ میلادی آغاز شده، تاکنون با چالش‌های امنیتی در افغانستان و تأمین مالی روبه‌رو بوده است. با این حال، کشورهای عضو همچنان به دنبال تکمیل این پروژه راهبردی هستند. پیوستن قزاقستان به تاپی می‌تواند منجر به جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید و تحرک تازه در روند اجرای آن شود.
همکاری‌های علمی و فناورانه پاکستان و قزاقستان به‌ویژه در حوزه تغییرات اقلیمی و محیط‌زیست نیز مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس آمار رسمی سازمان محیط‌زیست قزاقستان، این کشور در سال ۲۰۲۳ بیش از ۲ میلیارد دلار در زمینه انرژی پاک سرمایه‌گذاری کرده است. پاکستان نیز پروژه‌هایی مانند «کامیاب پاکستان» را با هدف توسعه پایدار به اجرا گذاشته است.
از دیگر محورهای این دیدار، برنامه‌ریزی برای ایجاد صندوق مشترک نوآوری بود که با هدف تأمین مالی طرح‌های تحقیقاتی در حوزه فناوری‌های نوین راه‌اندازی خواهد شد. این صندوق قرار است به پروژه‌هایی اختصاص یابد که قابلیت تجاری‌سازی داشته باشند و در کوتاه‌مدت تأثیر اقتصادی ملموس بگذارند.
وزیر علوم پاکستان همچنین از آمادگی کشورش برای میزبانی نشست سالانه همکاری‌های علمی و فناوری میان کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC) خبر داد. به گفته وی، حضور قزاقستان در این نشست‌ها می‌تواند به توسعه سیاست‌های علم‌محور در کشورهای اسلامی کمک کند.
انتهای پیام
