به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، در پی سفر معاون اول رئیس‌جمهور به استان خراسان رضوی و تأکید وی بر لزوم تقویت روابط با کشورهای همسایه، به‌ویژه افغانستان، حساب کاربری سفارت ایران در کابل در شبکه اجتماعی ایکس، بخش‌هایی از سخنان محمدرضا عارف را بازنشر کرد. این اقدام بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های افغانستانی و همچنین تحلیلگران منطقه‌ای داشته است.
محمدرضا عارف، معاون اول دولت چهاردهم، در سخنان خود در مشهد بیان داشت: «افغانستان نه تنها همسایه، بلکه عمق راهبردی جمهوری اسلامی ایران است و توسعه روابط با این کشور یک اولویت سیاستی است.» این جملات که توسط سفارت بازنشر شد، مورد استقبال رسانه‌هایی مانند طلوع نیوز، آریانا و هشت صبح قرار گرفت که آن را نشانه‌ای از تداوم راهبرد همسایگی مثبت ایران دانستند.
تحلیلگران افغان، به‌ویژه در مراکز مطالعاتی مانند مرکز تحقیقاتی صلح و دموکراسی کابل، این بازنشر را نشانه‌ای از حمایت نهادینه‌شده حاکمیت ایران از گسترش روابط دوجانبه دانستند. در گزارشی از این مرکز آمده است که «اظهارات مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی در زمینه همکاری‌های منطقه‌ای، تأثیر مستقیم بر فضای دیپلماتیک دارد و نشانه‌ای از ثبات راهبرد تهران در قبال کابل است.»
این نخستین بار نیست که سفارت ایران در کابل به صورت هدفمند از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی برای انتشار پیام‌های راهبردی استفاده می‌کند. در سال گذشته نیز سفارت با بازنشر سخنان وزیر امور خارجه وقت درباره لزوم تأمین حق‌آبه هیرمند، دیپلماسی رسانه‌ای مؤثری را به نمایش گذاشت. اکنون نیز بازنشر سخنان معاون اول پزشکیان ادامه همان خط مشی به شمار می‌آید.
بر اساس داده‌های مرکز بررسی تعاملات منطقه‌ای وزارت خارجه، افغانستان یکی از پنج کشور اول در مراودات مرزی ایران در سال ۱۴۰۲ بوده است. ارزش صادرات ایران به افغانستان در سال گذشته حدود ۱.۷ میلیارد دلار اعلام شد که شامل مواد غذایی، مصالح ساختمانی، سوخت و لوازم خانگی بود. چنین حجمی از تبادلات اقتصادی، نیازمند بسترسازی سیاسی و دیپلماتیک جدی است.
در این راستا، سخنان عارف مبنی بر تشکیل کارگروه‌های ویژه استانی برای ساماندهی تجارت مرزی با افغانستان، نشانگر رویکردی عملیاتی در حوزه دیپلماسی اقتصادی است. وی گفته بود: «نباید مناسبات با افغانستان تنها محدود به پایتخت‌ها باشد، بلکه باید از ظرفیت استان‌هایی چون خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان بهره گرفت.»
سفارت ایران در کابل با بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌های اجتماعی، در واقع این پیام را به نخبگان و حاکمان افغانستان منتقل می‌کند که دیدگاه دولت جمهوری اسلامی ایران نسبت به کابل، دیدگاهی یکپارچه، همگرایانه و مبتنی بر منافع مشترک است. این بازنشر هوشمندانه، پیام اتحاد و همکاری منطقه‌ای را در سطح افکار عمومی نیز منتقل می‌کند.
در واکنش به این اقدام، روزنامه اطلاعات روز چاپ کابل در یادداشتی نوشت: «بازنشر سخنان مقام ارشد ایرانی توسط سفارت در کابل، بیانگر آن است که تهران به‌دنبال نوعی انسجام در گفتار و رفتار دیپلماتیک خود در قبال افغانستان است.» در این یادداشت آمده است که این انسجام می‌تواند عامل مهمی در مدیریت اختلافات مرزی و بهره‌گیری از فرصت‌های اقتصادی باشد.
از سوی دیگر، کارشناسان ایرانی نیز تأکید دارند که روابط با افغانستان نیازمند سازوکارهای نوین دیپلماسی عمومی و نرم است. محمدمهدی مظاهری، استاد دانشگاه علامه طباطبایی، در مقاله‌ای در فصلنامه «مطالعات منطقه‌ای» نوشته بود: «افکار عمومی در افغانستان به‌شدت تحت تأثیر بازنمایی رسانه‌ای از ایران است. لذا هرگونه اقدام نمادین، می‌تواند بازخورد راهبردی داشته باشد.»
در سال‌های اخیر، با وجود تحولات سیاسی در افغانستان و تغییر قدرت در کابل، جمهوری اسلامی ایران مسیر تعامل را حفظ کرده است. حمایت ایران از تداوم فعالیت سفارت خود در کابل، ایجاد سرکنسولگری‌های فعال در هرات، قندهار و مزارشریف، و تداوم صدور ویزا برای افغان‌ها، از جمله نشانه‌های تعامل عملی تهران با دولت مستقر در کابل است.
انتهای پیام
