به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، بانک مرکزی حکومت طالبان از نابودی بیش از سه میلیارد و ۳۶۳ میلیون افغانی اسکناس فرسوده طی یک سال گذشته خبر داده است. به گفته حسیب‌الله نوری، سخنگوی این بانک، این اقدام در راستای اجرای سیاست‌های پولی معقول و حفظ ثبات بازار صورت گرفته است. وی تأکید کرد که اسکناس‌های مندرس طبق یک طرزالعمل دقیق جمع‌آوری و از گردش خارج می‌شوند تا از تأثیرات منفی آن‌ها بر اعتماد عمومی به پول ملی جلوگیری شود.
نوری در ادامه افزود که این بانک با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و برنامه‌ریزی منظم، موفق به شناسایی و گردآوری اسکناس‌هایی شده که دیگر قابلیت استفاده نداشته‌اند. به گفته او، این اسکناس‌ها از سراسر افغانستان و از طریق شعب بانکی، صرافی‌ها و مراکز دولتی جمع‌آوری شده‌اند و در نهایت طبق دستورالعمل مشخص، سوزانده شده‌اند. به گفته وی، تنها در شش‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲ خورشیدی، بیش از یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون افغانی اسکناس مندرس از گردش خارج شده است.
بر اساس اعلام رسمی بانک مرکزی طالبان، اسکناس‌های جمع‌آوری‌شده شامل تمامی واحدهای رایج افغانی اعم از ۱، ۲، ۵، ۱۰، ۲۰، ۵۰، ۱۰۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ افغانی بوده‌اند. هدف از این اقدام، بهبود گردش پولی و ارتقاء کیفیت اسکناس‌ها در بازار بوده است. همچنین، نابودی اسکناس‌های کهنه به‌منظور جلوگیری از جعل و تقلب مالی و بالا بردن اعتبار اسکناس در مبادلات رسمی کشور صورت می‌گیرد.
سیاست تعویض و نابودی اسکناس‌های فرسوده از جمله اقدامات کلیدی بانک‌های مرکزی در بسیاری از کشورهاست. برای نمونه، بانک مرکزی هند در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد که بیش از ۲.۳ میلیارد اسکناس فرسوده را از بازار جمع‌آوری کرده است. در افغانستان نیز، پس از بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱، مدیریت نظام مالی کشور با چالش‌های جدی مواجه شد و تلاش برای حفظ اعتبار افغانی به یکی از اولویت‌های اساسی تبدیل گردید.
به گفته نوری، روند جمع‌آوری اسکناس‌ها طبق ضوابط ویژه‌ای انجام می‌شود و طی آن اسکناس‌هایی که درصد بالایی از آن‌ها آسیب دیده یا خوانایی لازم را ندارند، واجد شرایط خروج از چرخه گردش مالی محسوب می‌شوند. وی گفت: «تمامی اسکناس‌های خارج‌شده از سیستم بانکی پس از طی فرآیند بررسی و ثبت، در مراکز ویژه‌ای در کابل و ولایات سوزانده شده‌اند.»
بانک مرکزی طالبان اعلام کرده است که طی همین مدت، اسکناس‌های جدید با طراحی و امنیت بالا چاپ شده و به بازار تزریق شده‌اند. این اسکناس‌ها در کشورهای خارجی از جمله لهستان و اندونزی به چاپ رسیده‌اند. طبق گزارش‌های پیشین، در سال ۱۴۰۱ نیز بیش از ۳۸۰ میلیون افغانی اسکناس جدید از طریق فرودگاه کابل وارد کشور شد که بخشی از بسته حمایتی بانک‌های خارجی برای حفظ نظام پولی افغانستان بود.
از زمان سقوط دولت پیشین و محدودیت‌های مالی بین‌المللی، توانایی بانک مرکزی طالبان برای چاپ اسکناس جدید و اجرای سیاست‌های پولی با دشواری همراه بوده است. با این حال، با حمایت برخی نهادهای اقتصادی منطقه‌ای، این بانک موفق به حفظ ارزش نسبی افغانی در برابر ارزهای خارجی شده است. بر اساس داده‌های بازار آزاد کابل، نرخ مبادله افغانی به دالر آمریکا طی ماه‌های اخیر ثابت مانده و در محدوده ۷۴ تا ۷۶ افغانی قرار دارد.
سخنگوی بانک مرکزی در اظهارات خود تصریح کرد که یکی از اهداف کلیدی جمع‌آوری اسکناس‌های مندرس، جلوگیری از انباشت اسکناس‌های فاقد اعتبار و کاهش بی‌نظمی در مبادلات اقتصادی است. وی گفت: «هر اسکناس کهنه‌ای که در بازار باقی بماند، بر رفتار روانی مصرف‌کننده و اعتماد عمومی تأثیر منفی دارد. ما تلاش داریم با این اقدامات، اعتبار پول ملی را حفظ کنیم.»
این روند با همکاری بانک‌های تجارتی و صرافی‌های معتبر صورت گرفته و شعبات محلی بانک مرکزی در ولایات نیز مسئولیت جمع‌آوری اسکناس‌ها را بر عهده داشته‌اند. بانک مرکزی طالبان اعلام کرده که در نظر دارد تا سال ۱۴۰۳ نیز حداقل ۲ میلیارد دیگر اسکناس فرسوده را از سیستم مالی کشور خارج کند.
از سوی دیگر، کارشناسان اقتصادی معتقدند که به‌روز نگه‌داشتن اسکناس‌ها علاوه بر ارتقاء چهره اقتصادی کشور، موجب کاهش تقلب‌های مالی و جعل نیز می‌شود.
انتهای پیام
