به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان روز پنج‌شنبه ۲۸ حمل ۱۴۰۴، نامه‌ای سرگشاده منتشر کرد که به امضای ۴۵۰ خبرنگار افغان رسیده و در آن بر لزوم توجه جهانی به وضعیت وخیم خبرنگاران مهاجر در کشورهای سوم، به‌ویژه ایران و پاکستان تأکید شده است. این سازمان هشدار داده که سکوت نهادهای جهانی در برابر بازداشت، تهدید و تحقیر خبرنگاران افغان، می‌تواند به فاجعه‌ای حقوق بشری منجر شود.
در این نامه آمده است که خبرنگاران افغان در کشورهای میزبان نه تنها با اخراج اجباری مواجه‌اند، بلکه بسیاری از آنان در شرایط غیرقانونی، بدون اسناد معتبر اقامتی زندگی می‌کنند. بر اساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM)، بیش از ۳۵۰ هزار مهاجر افغان تنها در سه ماه نخست سال جاری از ایران و پاکستان اخراج شده‌اند که شمار زیادی از آن‌ها را فعالان رسانه‌ای و فرهنگی تشکیل می‌دهند.
سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان در بیانیه‌ای تصریح کرده است: «ما سکوت نمی‌کنیم. جامعه خبرنگاری افغانستان تصمیم گرفته است صدای خود را از طریق تظاهرات مسالمت‌آمیز و ارسال نامه‌های اعتراضی به نهادهای بین‌المللی بلند کند.» این سازمان افزوده که در صورت ادامه وضعیت، تجمع‌های اعتراضی در برابر دفاتر سازمان ملل و کمیته بین‌المللی حمایت از خبرنگاران برگزار خواهد شد.
خبرنگاران امضاکننده این نامه تاکید کرده‌اند که تهدید به اخراج، نوعی خاموش‌سازی رسانه‌ای است که با اصول دموکراسی و آزادی بیان در تضاد است. بر اساس گزارش سال ۲۰۲۳ سازمان گزارشگران بدون مرز، افغانستان پس از بازگشت طالبان، ۳۹ رتبه در شاخص جهانی آزادی مطبوعات سقوط کرد و در رتبه ۱۵۶ قرار گرفت.
در بخش دیگری از این نامه آمده است: «ما خبرنگاران افغان، تنها به جرم انعکاس واقعیت‌ها و دفاع از حقوق مردم، مورد تهدید قرار گرفته‌ایم. امروز حتی در کشورهای پناهنده‌پذیر نیز امنیت نداریم و به‌جای حمایت، با اخراج، بازداشت و تحقیر مواجه می‌شویم.» این سخنان بازتاب‌دهنده وضعیت ده‌ها خبرنگار افغان است که در اردوگاه‌های مهاجرین یا مراکز بازداشت به‌سر می‌برند.
سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان اعلام کرده که نسخه‌هایی از این نامه به کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، سازمان گزارشگران بدون مرز، فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران و نهادهای حقوق بشری ارسال شده است. این اقدام در حالی انجام شده که هنوز پاسخ رسمی از سوی هیچ نهاد بین‌المللی اعلام نشده است.
در پی این اعلامیه، شماری از خبرنگاران تبعیدی در پاکستان نیز با برگزاری نشست‌های رسانه‌ای، خواهان توقف روند اخراج و ایجاد زمینه اقامت قانونی برای خبرنگاران افغان شده‌اند. علی جان، خبرنگار افغان در اسلام‌آباد گفته است: «ما با تهدیدهای شبانه‌روزی از سوی پلیس پاکستان روبرو هستیم. کارت‌های اقامتی ما اعتبار ندارند و نهادهای مسئول پاسخگو نیستند.»
این در حالی است که دولت پاکستان از آغاز سال ۱۴۰۲ سیاست اخراج مهاجران غیرقانونی افغان را در پیش گرفته است. طبق اعلام وزارت کشور پاکستان، بیش از ۵۰۰ هزار مهاجر افغان از آغاز اجرای این سیاست تا به امروز اخراج شده‌اند. بر اساس اطلاعات نهادهای حقوق بشری، بین این افراد، بیش از ۳۰۰ خبرنگار و فعال رسانه‌ای حضور داشته‌اند.
سازمان گزارشگران بدون مرز در تازه‌ترین بیانیه خود از وضعیت خبرنگاران افغان در تبعید ابراز نگرانی کرده و از کشورهای میزبان خواسته تا روند اعطای پناهندگی را تسریع کنند. در این بیانیه آمده است: «رسانه‌های آزاد، به‌ویژه در جوامع بحران‌زده مانند افغانستان، نباید قربانی سیاست‌های مهاجرتی سخت‌گیرانه شوند.»
در افغانستان نیز وضعیت خبرنگاران به‌شدت وخیم گزارش شده است. بر اساس داده‌های مرکز خبرنگاران افغانستان، تنها در سال گذشته، بیش از ۲۴۰ مورد خشونت علیه خبرنگاران در داخل کشور ثبت شده است که شامل بازداشت، لت‌وکوب، سانسور و تهدید جانی می‌باشد.
مهاجرت اجباری خبرنگاران، سبب فروپاشی بسیاری از رسانه‌های خصوصی در افغانستان شده است. طبق بررسی‌های انجام‌شده از سوی نهاد “نی” (نهاد حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان)، از میان ۵۴۷ رسانه فعال پیش از سال ۲۰۲۱، تنها حدود ۱۶۰ رسانه همچنان فعال‌اند که اغلب با محدودیت شدید سانسور مواجه‌اند.
انتهای پیام
