به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، رئیس دفتر صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) در افغانستان با انتشار گزارشی اعلام کرد که از ماه سپتامبر سال ۲۰۲۴ تاکنون، بالغ بر ۶۰۰ هزار مهاجر افغان از پاکستان اخراج یا به‌صورت اجباری به کشور بازگردانده شده‌اند. این مقام ارشد افزود که ۶۷ درصد از این افراد کودک هستند که وضعیت معیشتی و روانی بسیار نگران‌کننده‌ای دارند و نیازمند رسیدگی فوری‌اند.
براساس آمار منتشرشده توسط یونیسف، بیش از ۴۰۰ هزار کودک در میان این مهاجرین بدون دسترسی به خدمات اولیه نظیر آموزش، آب آشامیدنی سالم، سرپناه و مراقبت‌های بهداشتی هستند. بسیاری از این کودکان بدون همراهی والدین یا در شرایطی نامناسب به افغانستان بازگردانده شده‌اند. این شرایط موجب افزایش خطر ابتلا به بیماری، سوءتغذیه و اختلالات روانی در میان آن‌ها شده است.
در گزارش یونیسف آمده است که فقط در مرز تورخم و اسپین‌بولدک، روزانه بیش از ۵ هزار مهاجر وارد افغانستان می‌شوند که دست‌کم ۳ هزار نفرشان کودک هستند. بر اساس اظهارات مقام‌های محلی در ولایت ننگرهار، شمار زیادی از این کودکان در فضای باز شب را سپری کرده و حتی امکانات ابتدایی برای زندگی در اختیار ندارند. هم‌اکنون ۴ کمپ موقت برای اسکان مهاجرین راه‌اندازی شده که ظرفیت کافی برای پاسخگویی به این حجم از جمعیت را ندارد.
این در حالی است که دولت پاکستان با استناد به مقررات جدید، از ماه سپتامبر روند بازگرداندن مهاجران بدون اسناد قانونی را سرعت بخشیده است. به گزارش روزنامه «اکسپرس تریبیون»، دولت پاکستان مدعی است حدود ۱.۷ میلیون افغان به‌صورت غیرقانونی در این کشور زندگی می‌کنند و باید به کشور خود بازگردند. این تصمیم با اعتراض نهادهای حقوق بشری و برخی نهادهای بین‌المللی از جمله سازمان ملل مواجه شده است.
کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف نیز در بیانیه‌ای جداگانه اعلام کرد: «بازگرداندن کودکان بدون تأمین امنیت، آموزش و بهداشت آن‌ها نقض آشکار حقوق بشری است. ما از دولت پاکستان می‌خواهیم پیش از هر اقدام، استانداردهای بین‌المللی را رعایت کند.» وی تأکید کرد که یونیسف با همکاری سایر سازمان‌های بشردوستانه، در تلاش برای ایجاد شرایط حمایتی برای کودکان بازگشته به افغانستان است.
از سوی دیگر، دولت طالبان نیز اعلام کرده که ظرفیت‌های لازم برای رسیدگی به این حجم از بازگشت‌کنندگان را در اختیار ندارد. به گفته احمد زبیر صدیقی، سخنگوی وزارت مهاجرین طالبان، تاکنون حدود ۵۰۰ هزار مهاجر در ولایت‌های ننگرهار، قندهار، هرات و کابل مستقر شده‌اند اما کمبود منابع مالی و زیرساختی، روند امدادرسانی را دشوار کرده است. وی خواستار کمک فوری جامعه جهانی برای رسیدگی به وضعیت مهاجرین شد.
سازمان دیدبان حقوق بشر (HRW) نیز با انتشار گزارشی، اقدامات پاکستان را مغایر با اصول پناهندگی دانسته و خواستار توقف اخراج‌های اجباری شده است. در این گزارش آمده است که بسیاری از خانواده‌ها پیش از اخراج، مورد آزار و تهدید قرار گرفته‌اند و اموالشان بدون حکم قانونی مصادره شده است. این سازمان از شورای امنیت سازمان ملل خواسته تا با فشار سیاسی، مانع ادامه این روند شود.
فعالان حقوق کودک در افغانستان هشدار داده‌اند که ادامه این روند، آینده نسل جوان کشور را با تهدید جدی مواجه می‌سازد. زهرا یوسف، فعال حقوق کودک، در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی گفته است: «کودکانی که بدون آموزش، سلامت روان و حمایت اجتماعی بزرگ شوند، در آینده یا قربانی افراط‌گرایی می‌شوند یا در چرخه فقر گرفتار خواهند شد.»
در نهایت، یونیسف و سایر سازمان‌های بین‌المللی تأکید کرده‌اند که بحران بازگشت مهاجرین نیازمند یک برنامه اقدام فوری، شفاف و هماهنگ میان دولت افغانستان، پاکستان و نهادهای بین‌المللی است. در غیر این صورت، یک فاجعه انسانی در مقیاس وسیع‌تر در حال شکل‌گیری خواهد بود که پیامدهای آن فراتر از مرزهای افغانستان خواهد رفت.
انتهای پیام
