به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، با تقویت زیرساخت‌های ریلی و استقبال فزاینده تجار افغانستانی از مسیر ترانزیتی ایران، هفتمین محموله شکر صادراتی ایران روز دوشنبه اول اردیبهشت ۱۴۰۴ از طریق راه‌آهن بندرعباس به سمت ایستگاه شمتیغ افغانستان اعزام شد. این محموله به وزن ۱۰۴۰ تن از بندر شهید رجایی بارگیری شد و بخشی از روند رو به رشد تجارت ریلی بین دو کشور محسوب می‌شود.
سید میثم خطیب، مدیرکل راه‌آهن هرمزگان، در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد: «این هفتمین محموله شکر است که از بندر شهید رجایی به افغانستان ارسال می‌شود و نشان‌دهنده افزایش چشمگیر استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی کشور است.» وی افزود: «در سال ۱۴۰۳ بیش از ۶۰۰ هزار تن کالای ترانزیتی از مسیر ریلی استان هرمزگان منتقل شده که بخش قابل توجهی از آن به مقاصد شرقی از جمله افغانستان بوده است.»
بندر شهید رجایی به عنوان مهم‌ترین بندر تجاری ایران با دسترسی مستقیم به راه‌آهن سراسری، نقشی کلیدی در صادرات به کشورهای همسایه ایفا می‌کند. در سال گذشته، این بندر با ثبت بیش از ۹۰ میلیون تن تخلیه و بارگیری کالا، جایگاه نخست تجارت دریایی کشور را به خود اختصاص داد. اتصال این بندر به شبکه ریلی، امکان صادرات ارزان، سریع و ایمن کالا به مقاصد دوردست مانند افغانستان را فراهم کرده است.
افغانستان با جمعیتی بالغ بر ۴۰ میلیون نفر و اقتصاد وابسته به واردات، یکی از بازارهای مهم صادراتی ایران محسوب می‌شود. بنا بر آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۴۰۲ بیش از ۲ میلیارد دلار کالا از ایران به افغانستان صادر شده که عمدتاً شامل مواد غذایی، سوخت، مصالح ساختمانی و محصولات بهداشتی بوده است. شکر نیز یکی از اقلام پرمصرف بازار افغانستان است که تقاضای فزاینده‌ای برای آن وجود دارد.
به گفته مسئولان راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، بهینه‌سازی خطوط ریلی در مسیر بندرعباس به مرزهای شرقی، از جمله خواف، سرخس و زرنج، نقش موثری در رشد صادرات ریلی به افغانستان داشته است. در سال ۱۴۰۳ با همکاری سازمان بنادر و راه‌آهن، طرح توسعه ایستگاه‌های بارگیری و تخلیه در هرمزگان کلید خورد که طبق برآوردها ظرفیت ترانزیتی این مسیر را تا ۵۰ درصد افزایش خواهد داد.
از سوی دیگر، توسعه روابط تجاری با افغانستان از جمله اهداف راهبردی سیاست همسایگی دولت سیزدهم عنوان شده است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، در نشست اخیر با تجار ایرانی و افغان اعلام کرد: «افغانستان اولویت نخست ما در حوزه صادرات غیرنفتی است و وزارت خارجه تمام ظرفیت‌های خود را برای تسهیل تجارت با این کشور به‌کار خواهد گرفت.»
صادرات شکر از بندرعباس از طریق مسیر ریلی، نه‌تنها باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های حمل‌ونقل شده بلکه به کاهش ترافیک جاده‌ای و ایمنی بیشتر نیز کمک کرده است. بر اساس برآوردهای کارشناسی، هزینه حمل هر تن کالا از بندرعباس به شرق افغانستان از طریق ریل تا ۳۰ درصد کمتر از حمل جاده‌ای است. این موضوع موجب افزایش تمایل شرکت‌های صادراتی به استفاده از حمل‌ونقل ترکیبی شده است.
با افزایش تعامل اقتصادی دو کشور، اتحادیه صادرکنندگان ایران و افغانستان نیز خواستار تسهیل روند گمرکی و ارتقای خدمات لجستیکی شده‌اند. علی اکبری، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و افغانستان، اخیراً اعلام کرد: «برای بهره‌گیری کامل از ظرفیت ریلی، نیاز به هماهنگی بیشتر میان گمرک، راه‌آهن و شرکت‌های حمل‌ونقل داریم. هم‌اکنون صف طویلی برای بارگیری در بندرعباس ایجاد شده که نشان‌دهنده تقاضای بالاست.»
راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در گزارش جدید خود اعلام کرده است که برنامه‌ریزی برای افزایش تعداد قطارهای باری در مسیر افغانستان در دست اجراست. همچنین مذاکره با طرف افغانستانی برای توسعه همکاری‌های ریلی و تسهیل ورود واگن‌های ایرانی به داخل خاک افغانستان آغاز شده است. این اقدامات می‌تواند حجم تجارت دوجانبه را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
در مجموع، اعزام هفتمین محموله شکر از بندرعباس به افغانستان، نمادی از ظرفیت بالای ایران در صادرات ریلی و عزم جدی برای تبدیل شدن به هاب ترانزیتی منطقه است. تقویت همکاری‌های اقتصادی با کشورهای همسایه، بویژه افغانستان، یکی از ارکان سیاست اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار در مناطق شرقی کشور محسوب می‌شود. این روند در صورت تداوم، می‌تواند به تقویت ثبات اقتصادی، اشتغال و امنیت مرزی نیز کمک شایانی کند.
انتهای پیام
