به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، منابع نظامی پاکستان از آغاز رزمایش موشکی گسترده‌ای در آب‌های دریای عرب و اقیانوس هند خبر داده‌اند. این رزمایش، که تحت عنوان «دفاع قاطع ۲۰۲۵» برگزار می‌شود، شامل پرتاب آزمایشی موشک‌های بالستیک دریابُرد و سامانه‌های ضدکشتی است. به گزارش روزنامه «دان»، هدف اصلی ارتش پاکستان از این رزمایش، ارزیابی توان بازدارندگی و واکنش سریع در برابر تهدیدات دریایی عنوان شده است.
این تحرک نظامی در حالی انجام می‌گیرد که نیروی دریایی هند اخیراً ناو هواپیمابر بومی‌سازی‌شده «آی‌ان‌اس ویکرانت» را در سواحل غربی این کشور مستقر کرده است. این ناو ۴۵ هزار تُنی با ظرفیت حمل بیش از ۳۰ فروند جنگنده و بالگرد، به‌عنوان یکی از عناصر کلیدی دکترین دریایی جدید هند شناخته می‌شود. پایگاه خبری «هندوستان تایمز» نوشته است که استقرار این ناو بخشی از تلاش‌های دهلی‌نو برای گسترش نفوذ دریایی خود در اقیانوس هند است.
در واکنش به این تحرک، ستاد مشترک ارتش پاکستان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروهای مسلح این کشور آماده دفاع قاطع از مرزهای دریایی خود هستند. به گفته سرتیپ احمد نقوی، سخنگوی نیروی دریایی پاکستان، «این رزمایش نمایشی از عزم و توان نیروهای مسلح پاکستان برای مقابله با هرگونه تهدید احتمالی از سوی دشمن است». وی تأکید کرد که در این رزمایش، سامانه‌های موشکی ساحل‌به‌دریا مانند Zarb و Babur-III به‌طور کامل مورد آزمایش قرار می‌گیرند.
روزنامه «اکسپرس تریبیون» پاکستان گزارش داده است که همزمان با این رزمایش، سه فروند زیردریایی کلاس Agosta نیروی دریایی پاکستان نیز در موقعیت‌های استراتژیک در دریای عرب مستقر شده‌اند. این زیردریایی‌ها که مجهز به موشک‌های کروز هستند، نقش کلیدی در راهبرد بازدارندگی پاکستان ایفا می‌کنند. بر اساس گزارش سال ۲۰۲۴ موسسه SIPRI، پاکستان بیش از ۱۵۰ موشک دریابُرد فعال در اختیار دارد.
برخی تحلیل‌گران امنیتی معتقدند این رزمایش در پاسخ مستقیم به رزمایش دریایی اخیر هند با حضور آمریکا و استرالیا در خلیج بنگال برگزار شده است. به گفته طارق فاطمی، دیپلمات سابق پاکستانی، «پاکستان در پی آن است که به جامعه جهانی نشان دهد، در برابر تهدیدات منطقه‌ای سکوت نخواهد کرد و توان دفاعی خود را به نمایش می‌گذارد.» فاطمی افزود: «تحولات اخیر نشانه بازگشت رقابت نظامی کلاسیک به آب‌های جنوب آسیاست.»
از سوی دیگر، نگرانی‌هایی در میان تحلیل‌گران بین‌المللی نسبت به افزایش تنش نظامی میان دو قدرت هسته‌ای آسیا یعنی هند و پاکستان به‌وجود آمده است. «واشنگتن پست» در گزارشی نوشت که هرگونه خطای محاسباتی در این سطح از تنش، می‌تواند تبعات فاجعه‌باری برای منطقه به‌دنبال داشته باشد. این روزنامه افزود که جامعه جهانی باید طرفین را به خویشتن‌داری و گفت‌وگو دعوت کند.
ارتش پاکستان در سال‌های گذشته بارها رزمایش‌های مشابهی در دریای عرب برگزار کرده است. به‌عنوان نمونه، در سال ۲۰۲۱ رزمایش «سی‌شیلد» با حضور بیش از ۵۰ واحد نظامی و آزمایش ۱۰ نوع موشک مختلف انجام شد. در آن زمان، رئیس ستاد کل ارتش پاکستان، ژنرال قمر جاوید باجوا، اعلام کرد که «برقراری صلح، از دلِ آمادگی نظامی می‌گذرد.»
از منظر راهبردی، دریای عرب و اقیانوس هند به‌عنوان کریدورهای حیاتی انرژی و تجارت جهانی، اهمیت ویژه‌ای برای قدرت‌های منطقه‌ای دارد. حدود ۸۰ درصد واردات نفت چین و هند از این مسیر انجام می‌شود. همین مسئله باعث شده که آمریکا، چین، هند و حالا پاکستان نیز به‌دنبال افزایش حضور نظامی خود در این منطقه باشند. به گفته تحلیل‌گران مرکز مطالعات راهبردی کراچی، افزایش رقابت نظامی در این مسیر می‌تواند توازن ژئوپلیتیک منطقه را بر هم زند.
در مجموع، رزمایش جدید پاکستان نشانه‌ای از ادامه رقابت‌های نظامی در جنوب آسیا و افزایش سطح آماده‌باش ارتش‌های منطقه است. با توجه به سوابق درگیری‌های مرزی هند و پاکستان، از جمله نبرد کارگیل در ۱۹۹۹ و درگیری‌های پراکنده در کشمیر، ادامه این روند می‌تواند هشداردهنده باشد. به نظر می‌رسد دو کشور باید برای جلوگیری از بحران جدید، مسیر دیپلماسی را جایگزین نمایش قدرت کنند.
انتهای پیام
