به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، موضوع صدور گواهینامه رانندگی برای مهاجرین افغانستانی دارای کارت آمایش از سال‌ها پیش به یکی از مهم‌ترین مطالبات جامعه مهاجر در ایران تبدیل شده است. مهاجرین بارها از طریق رسانه‌ها و نهادهای مدنی مهاجرتی خواستار صدور گواهینامه شده‌اند. با این حال، تاکنون سیاست مشخص و روشنی در این زمینه وجود نداشته و پاسخ‌ها از سوی نهادهای ذی‌ربط متناقض بوده است.
در روزهای اخیر اما اخباری از شهر مشهد منتشر شده که از آغاز روند ثبت‌نام متقاضیان دارای کارت آمایش برای دریافت گواهینامه رانندگی حکایت دارد. به گفته شاهدان، اداره گذرنامه نیروی انتظامی در مشهد این روند را آغاز کرده و مهاجرین واجد شرایط را برای انجام مراحل بعدی به مراکز مربوطه معرفی می‌کند. خبرنگار خبرگزاری آوا نیز با پیگیری‌های میدانی، صحت این موضوع را تأیید کرده است.
اداره‌کل امور اتباع و مهاجرین خارجی خراسان رضوی اما در واکنش به این خبر، صدور گواهینامه رانندگی برای اتباع خارجی را به طور رسمی رد کرده است. در اطلاعیه‌ای که توسط این اداره منتشر شده، آمده است که هیچ تغییری در سیاست‌های موجود ایجاد نشده و هنوز مجوز رسمی برای صدور گواهینامه به مهاجرین دارای کارت آمایش صادر نشده است.
با این وجود، اظهارات مهاجرینی که به اداره گذرنامه مراجعه کرده‌اند، حاکی از چیز دیگری است. یکی از مهاجرین در گفت‌وگو با آوا عنوان کرده: «وقتی به اداره گذرنامه رفتیم، بعد از بررسی کارت آمایش، ما را برای انگشت‌نگاری و تکمیل اطلاعات به مراکز مشخصی معرفی کردند.» این روند شبیه به فرآیند آغاز صدور گواهینامه در سال‌های گذشته است که پیش‌نیاز مراحل فنی آن محسوب می‌شود.
در سال‌های گذشته، مواردی از صدور گواهینامه به دارندگان گذرنامه خانواری یا کارت هویت ویژه گزارش شده بود، اما کارت آمایش همواره در محدودیت قرار داشت. گزارش کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد بیش از ۵۰۰ هزار مهاجر افغانستانی در ایران دارای کارت آمایش هستند که بخش زیادی از آن‌ها در استان‌های خراسان رضوی، تهران و قم ساکن‌اند.
مسئله صدور گواهینامه رانندگی برای مهاجرین، علاوه بر ابعاد اجتماعی، آثار اقتصادی و امنیتی نیز دارد. بسیاری از مهاجرین در مشاغلی مانند تاکسیرانی اینترنتی یا حمل‌ونقل بین‌شهری فعالیت می‌کنند و نبود گواهینامه آن‌ها را در معرض جریمه، توقیف خودرو یا حتی اخراج از کار قرار می‌دهد. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی در سال ۱۴۰۲ این مسئله را یکی از عوامل مهم در اقتصاد غیررسمی معرفی کرده بود.
برخی فعالان حقوق مهاجرین معتقدند آغاز روند ثبت‌نام بدون اطلاعیه رسمی می‌تواند دو پیامد داشته باشد: از یک سو امیدواری جامعه مهاجر به رفع موانع را افزایش می‌دهد، اما از سوی دیگر در نبود اطلاع‌رسانی دقیق، سوءاستفاده برخی افراد سودجو از متقاضیان نیز محتمل است. در گذشته مواردی از ثبت‌نام غیرقانونی با دریافت پول گزارش شده بود.
یکی از مشکلاتی که همواره از سوی مهاجرین افغانستانی مطرح شده، نبود شفافیت در اطلاع‌رسانی نهادهای مرتبط است. این مسئله باعث شده بسیاری از اتباع برای دریافت اطلاعات صحیح ناگزیر به مراجعه حضوری و گاه صرف هزینه‌های سنگین شوند. در حالی که به گفته برخی کارشناسان، تنها با یک سامانه آنلاین و اطلاعیه رسمی می‌توان این سردرگمی را کاهش داد.
با وجود تأییدهای میدانی، هنوز هیچ نهاد رسمی همچون اداره کل امور اتباع، نیروی انتظامی یا وزارت کشور اطلاعیه‌ای شفاف و نهایی درباره شرایط، مدارک لازم و زمان‌بندی صدور گواهینامه برای دارندگان کارت آمایش منتشر نکرده‌اند. این خلأ خبری، سبب بروز شایعات متعددی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های غیررسمی شده است.
جامعه مهاجر افغانستانی امیدوار است در روزهای آینده، نهادهای مسئول با انتشار اطلاعیه‌های رسمی، به‌روزرسانی فرآیندها و برگزاری جلسات مشترک با رسانه‌های مهاجرتی، به این مطالبه مهم و انسانی پاسخی درخور دهند. در صورت اجرای رسمی این طرح، ده‌ها هزار مهاجر افغانستانی در مشهد و سایر شهرها می‌توانند به حقوق شهروندی‌شان نزدیک‌تر شوند.
انتهای پیام
