به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، افغانستان در حال برنامه‌ریزی برای ساخت سدهای جدیدی است که می‌تواند جریان آب به پاکستان را محدود کند. این اقدام در پی پروژه‌های سدسازی هند صورت می‌گیرد و نگرانی‌هایی را در مورد تشدید تنش‌های منطقه‌ای به‌وجود آورده است.
بر اساس گزارش اکونومیک تایمز، یک فعال بلوچ به نام میر یاب بلوچ در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) ادعا کرده است که افغانستان قصد دارد سدهایی بسازد تا جریان آب به پاکستان را قطع کند. وی این اقدام را “آغاز پایان پاکستان” توصیف کرده است.
در همین راستا، ژنرال مبین، یکی از فرماندهان طالبان، در بازدید از منطقه کنر افغانستان، از ساخت این سدها حمایت کرده و گفته است: “این آب خون ماست و نمی‌توانیم اجازه دهیم خون ما از رگ‌ها خارج شود. ما باید آب خود را متوقف کنیم که می‌تواند به نیازهای برق ما کمک کند و کشاورزی ما را تقویت کند.”
افغانستان تاکنون چندین پروژه سدسازی را آغاز کرده است، از جمله سد قوش‌تپه در شمال کشور که از رودخانه آمو دریا آب می‌گیرد و هدف آن تبدیل ۵۵۰ هزار هکتار بیابان به زمین کشاورزی است. این پروژه از سال ۲۰۲۲ آغاز شده و فاز اول آن در اکتبر ۲۰۲۳ به پایان رسیده است.
همچنین، سد بخش‌آباد در ولایت فراه با هدف تولید ۲۷ مگاوات برق و آبیاری زمین‌های کشاورزی در حال ساخت است. این سد ظرفیت ذخیره‌سازی بیش از ۱.۳۶ میلیارد متر مکعب آب را دارد.
سد سلما، معروف به سد دوستی افغانستان-هند، نیز در ولایت هرات واقع شده و با ظرفیت تولید ۴۲ مگاوات برق و آبیاری زمین‌های کشاورزی، در سال ۲۰۱۶ افتتاح شد.
در حالی که هند و پاکستان از سال ۱۹۶۰ پیمان آبی دارند که استفاده از منابع آبی را تنظیم می‌کند، هیچ توافق مشابهی بین افغانستان و پاکستان وجود ندارد. این موضوع می‌تواند به افزایش تنش‌ها بین دو کشور منجر شود.
پاکستان به شدت به منابع آبی از افغانستان وابسته است، به‌ویژه رودخانه کابل که به رودخانه سند می‌ریزد و بخش قابل توجهی از نیازهای آبی پاکستان را تأمین می‌کند.
با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آبی، رقابت بر سر آب در منطقه افزایش یافته است. ساخت سدهای جدید در افغانستان می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر کشاورزی و تأمین آب در پاکستان داشته باشد.
کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون وجود توافق‌نامه‌های بین‌المللی برای مدیریت منابع آبی مشترک، اقدامات یک‌جانبه می‌تواند به درگیری‌های منطقه‌ای منجر شود.
در این میان، چین نیز در حال تسریع ساخت سد مهمی در پاکستان است که بخشی از پروژه‌های زیرساختی مشترک بین دو کشور محسوب می‌شود. این اقدام در پاسخ به تعلیق پیمان آب‌های سند توسط هند صورت گرفته است.
به نظر می‌رسد که رقابت بر سر منابع آبی به یکی از محورهای اصلی تنش‌های ژئوپلیتیکی در منطقه تبدیل شده است. اقدامات اخیر افغانستان می‌تواند به افزایش این تنش‌ها دامن بزند.
در نهایت، ضرورت دارد که کشورهای منطقه با همکاری یکدیگر و از طریق مذاکرات دیپلماتیک، به توافق‌نامه‌هایی برای مدیریت منابع آبی مشترک دست یابند تا از بروز درگیری‌های احتمالی جلوگیری شود.
انتهای پیام
