به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، نشست سه‌جانبه چین، پاکستان و افغانستان در کابل در حالی برگزار شد که سه کشور توافق کردند کریدور اقتصادی چین-پاکستان موسوم به CPEC به افغانستان نیز گسترش یابد. این کریدور که یکی از پروژه‌های اصلی طرح «یک کمربند، یک راه» چین به شمار می‌رود، با بودجه‌ای بالغ بر ۶۲ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۴ گسترش یافته و اکنون قرار است به قلمرو افغانستان نیز وارد شود. این پروژه، زیرساخت‌های حمل‌ونقل، انرژی و ارتباطی منطقه را تقویت می‌کند.
در این نشست، نمایندگان طالبان برای نخستین‌بار در سطح عالی از گسترش همکاری‌های منطقه‌ای استقبال کردند. سخنگوی وزارت خارجه طالبان، عبدالقهار بلخی، اعلام کرد: «افغانستان آماده است بخشی از طرح‌های بزرگ منطقه‌ای مانند CPEC باشد و در راستای منافع مشترک حرکت کند.» این موضع‌گیری، نشان‌دهنده تلاش طالبان برای جلب حمایت‌های اقتصادی خارجی پس از انزوای بین‌المللی است.
در کنار توافق بر سر کریدور اقتصادی، سه کشور تصمیم گرفتند نفوذ هند در افغانستان به فعالیت‌های صرفاً دیپلماتیک محدود شود. بر اساس بیانیه‌ای که پس از پایان نشست صادر شد، هرگونه حضور اقتصادی یا امنیتی هند در افغانستان می‌تواند موجب اختلال در توازن ژئوپلتیک منطقه گردد. چین و پاکستان سال‌هاست از گسترش نفوذ هند در افغانستان نگران هستند، به‌ویژه پس از همکاری‌های اطلاعاتی هند با دولت پیشین کابل.
در این نشست همچنین به حادثه ۲۲ آوریل در منطقه پهلگام کشمیر اشاره شد؛ طالبان اعلام کرد از تحقیقات بی‌طرفانه درباره این حادثه که منجر به کشته شدن ۵ نفر از زائران هندو شد، حمایت می‌کند. منابع امنیتی پاکستان مدعی‌اند شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد عوامل وابسته به گروه‌های شبه‌نظامی هندی در این حادثه نقش داشته‌اند. این موضع طالبان باعث شد برخی تحلیل‌گران از فاصله‌گیری تدریجی این گروه از هند سخن بگویند.
سفر همزمان نمایندگان ویژه چین و پاکستان به کابل نیز نشانه‌ای از عزم جدی دو کشور برای تقویت روابط با طالبان تلقی می‌شود. وزارت امور خارجه پاکستان اعلام کرد هدف این سفر، «توسعه همکاری‌های اقتصادی، مبارزه با تروریسم و هماهنگی در برابر تهدیدات منطقه‌ای» است. چین نیز در بیانیه‌ای تاکید کرد که امنیت افغانستان، امنیت منطقه است و پکن آماده سرمایه‌گذاری در حوزه‌های انرژی، حمل‌ونقل و معادن افغانستان است.
از منظر ژئوپلیتیکی، چین تلاش می‌کند با گسترش نفوذ اقتصادی خود در افغانستان، حلقه اتصال پروژه‌های منطقه‌ای خود را کامل کند. اسکات وردن، کارشناس ارشد مرکز مطالعات صلح آمریکا در مصاحبه با NPR گفته است: «چین به دنبال کنترل منابع کمیاب افغانستان است و به‌طور هدفمند برای استخراج عناصر نادر خاکی در مناطق مرکزی این کشور برنامه‌ریزی کرده است.» او افزود که عناصر کمیاب مانند لیتیوم و نئودیمیوم، برای صنایع پیشرفته چین حیاتی هستند.
در چارچوب برنامه Belt and Road Initiative، چین در سال‌های اخیر بیش از ۴۰ میلیارد دلار در آسیای مرکزی و پاکستان سرمایه‌گذاری کرده است. این کشور همچنین در معدن مس «مس عینک» افغانستان سرمایه‌گذاری مستقیم انجام داده و در حال مذاکره برای توسعه آن است. بر اساس گزارش بلومبرگ، چین در سال ۲۰۲۳ حدود ۷۵ درصد صادرات معدنی افغانستان را خریداری کرده است.
پاکستان نیز از گسترش همکاری‌ها با افغانستان استقبال کرده است. شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، پیش‌تر گفته بود: «صلح و ثبات در افغانستان کلید رشد اقتصادی پاکستان است. ما از مشارکت طالبان در پروژه CPEC حمایت کامل می‌کنیم.» در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد صادرات پاکستان به افغانستان انجام می‌شود که ارزش آن در سال گذشته به ۱.۳ میلیارد دلار رسیده است.
در این بین، مقامات طالبان تلاش کرده‌اند اعتماد اقتصادی چین و پاکستان را جلب کنند. وزارت معادن طالبان اعلام کرده که حاضر است امتیاز بهره‌برداری از معادن لیتیوم و سنگ‌آهن را به شرکت‌های چینی واگذار کند. در یک اقدام بی‌سابقه، طالبان در ماه مارس ۲۰۲۵ قراردادی ۲۵ ساله برای استخراج نفت با یک شرکت چینی امضا کرد که ارزش آن بالغ بر ۵۴۰ میلیون دلار است.
انتهای پیام
