به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، منابع رسمی وزارت خارجه پاکستان اعلام کردند که شهریار اکبرخان، معاون این وزارتخانه، طی سفری رسمی به دمشق با اسعد الشیبانی، وزیر خارجه دولت موقت سوریه موسوم به دولت جولانی دیدار کرده است. این دیدار در حالی انجام شده که دولت جولانی طی ماه‌های اخیر به‌دلیل ارتباطات غیرمستقیم با هیئت‌های اسرائیلی، مورد انتقاد قرار گرفته است. جولانی پیش‌تر در مصاحبه‌ای با “المانیتور” اعلام کرده بود که «ما با اسرائیل دشمنی شخصی نداریم بلکه دشمن مشترک ما ایران است».
دولت پاکستان که همواره از مواضع فلسطینی‌ها در برابر اشغال سرزمین‌هایشان حمایت کرده و تاکنون هیچ‌گاه رژیم صهیونیستی را به رسمیت نشناخته، اکنون با دیداری بحث‌برانگیز در معرض اتهام قرار گرفته است. به‌ویژه آنکه حضور دیپلمات پاکستانی در دمشق همزمان شده با انتشار اخباری از ملاقات سرکرده تحریرالشام، ابومحمد الجولانی، با هیئتی از اسرائیل در شمال سوریه. پایگاه خبری «العربی الجدید» در گزارشی از این دیدار خبر داده بود و نوشت که محور گفت‌وگو‌ها «منافع مشترک علیه محور مقاومت» بوده است.
سفر شهریار اکبرخان به دمشق با هدف «ارزیابی شرایط امنیتی و دیپلماتیک سوریه» صورت گرفته، اما منتقدان می‌گویند که انتخاب دولت جولانی به‌عنوان میزبان رسمی، شائبه‌هایی از جهت‌گیری جدید پاکستان در خاورمیانه ایجاد کرده است. روزنامه «دان» چاپ کراچی نوشت: «اگرچه وزارت خارجه پاکستان دیدار را در چارچوب تعامل منطقه‌ای توصیف کرده، اما عدم ارتباط با دولت رسمی دمشق و انتخاب نهادی شبه‌نظامی-سیاسی چون دولت جولانی قابل تأمل است.»
جولانی که سال‌ها به‌عنوان یکی از چهره‌های نزدیک به القاعده شناخته می‌شد، پس از جدایی از این شبکه، سعی کرد خود را به‌عنوان یک جریان سلفی میانه‌رو معرفی کند. با این حال، همکاری نیروهای تحریرالشام با آمریکا و اسرائیل در مناطق مرزی سوریه-جولان در گزارش‌های نهادهای بین‌المللی بارها ثبت شده است. به‌طور خاص، گزارش ماه آوریل ۲۰۲۵ دیده‌بان حقوق بشر سوریه نشان می‌دهد که تسهیل ارسال تجهیزات اسرائیلی برای برخی از گروه‌های مسلح در ادلب، با اطلاع و رضایت جولانی صورت گرفته است.
تحلیل‌گران حوزه دیپلماسی منطقه‌ای، دیدار مقام پاکستانی با نماینده دولت جولانی را بخشی از سیاست “روابط چندلایه اسلام‌آباد” می‌دانند؛ سیاستی که از یک‌سو حمایت سنتی از فلسطین را حفظ می‌کند و از سوی دیگر، تلاش دارد در نظم جدید خاورمیانه، در کنار عربستان، امارات و حتی اسرائیل، موقعیت تازه‌ای پیدا کند. در همین راستا، مجله «The Diplomat» در شماره اخیر خود نوشت: «پاکستان برای گریز از فشارهای اقتصادی و تأمین منافع راهبردی، مجبور به بازتعریف مواضع سنتی خود خواهد شد.»
با وجود واکنش‌های انتقادی، هنوز هیچ مقام بلندپایه‌ای در پاکستان توضیح شفافی درباره انگیزه و محتوای دیدار اکبرخان با الشیبانی ارائه نکرده است. تنها بیانیه رسمی وزارت خارجه پاکستان، این دیدار را «تعامل فنی و بررسی وضعیت امنیتی منطقه‌ای» عنوان کرده است. این در حالی است که الشیبانی، شخصیتی است که در محافل غربی به‌عنوان تسهیل‌کننده ارتباط جولانی با تل‌آویو شناخته می‌شود. بنابر گزارش «آکادمی صلح خاورمیانه»، وی از سال ۲۰۲۳ در تماس با مقامات غیررسمی اسرائیلی بوده است.
جنبش‌های مردمی در پاکستان به‌شدت به این دیدار واکنش نشان داده‌اند. اتحادیه علمای اسلام شاخه فضل‌الرحمن در بیانیه‌ای این اقدام را «خنجر از پشت به فلسطین» خوانده و خواستار توضیح فوری دولت شده است. همچنین در شهرهای کراچی، لاهور و پیشاور تظاهرات‌هایی علیه این دیدار برگزار شد. طبق گزارش شبکه ARY News، در پیشاور بیش از ۲۰ هزار نفر با سردادن شعار «اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسیم»، علیه سیاست خارجی دولت پاکستان تظاهرات کردند.
در سال‌های اخیر، پاکستان تحت فشار برخی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی و امارات قرار داشته تا در مسئله عادی‌سازی روابط با اسرائیل انعطاف بیشتری از خود نشان دهد. منابع خبری همچون «میدل ایست آی» گزارش داده‌اند که در حاشیه اجلاس‌های شورای همکاری خلیج فارس، بارها موضوع «هم‌سویی مواضع اسلامی با واقعیت‌های جدید خاورمیانه» مطرح شده است. پاکستان نیز به‌عنوان کشوری با بیشترین جمعیت شیعه در جهان اسلام پس از ایران، در معرض نفوذ جریان‌های جدید قرار گرفته است.
انتهای پیام
