به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، پروژه ساخت یک شهرک ویژه برای اسکان مهاجران تازه‌برگشته از سوی کشور قطر در گردیز، مرکز ولایت پکتیا آغاز شده است. این پروژه به ارزش ۸۰۰ هزار دلار، شامل ۱۰۰ خانه مسکونی، مدرسه، مسجد، مغازه و شبکه کامل آبرسانی است که قرار است ظرف چند ماه آینده تکمیل و به خانواده‌های واجد شرایط تحویل داده شود. مسئولان محلی گفته‌اند که اجرای این طرح گامی مهم برای مدیریت بحران مهاجرت معکوس در منطقه خواهد بود.
عبدالخالق ضیایی، رئیس اداره مهاجرین و عودت‌کنندگان پکتیا، در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد که تاکنون بیش از ۳۰۰ خانواده از پاکستان به این ولایت بازگشته‌اند. به گفته وی، اکثر این خانواده‌ها بدون سرپناه و وسایل معیشتی هستند و در شرایط دشواری به‌سر می‌برند. ضیایی تأکید کرد: «طرح‌هایی از این دست، مانند پروژه قطری‌ها، می‌تواند در تأمین حداقل نیازهای زیستی مهاجران نقش حیاتی ایفا کند.»
براساس آمار منتشرشده توسط سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM)، از آغاز سال ۲۰۲۳ میلادی تاکنون، بیش از ۸۰۰ هزار مهاجر افغان از پاکستان اخراج یا به‌صورت داوطلبانه بازگشته‌اند. ولایت‌های ننگرهار، خوست و پکتیا بیشترین آمار مهاجران بازگشته را داشته‌اند. کارشناسان هشدار داده‌اند که اگر زیرساخت‌های اولیه برای اسکان مهاجران فراهم نشود، امکان بروز بحران‌های اجتماعی و امنیتی در این مناطق وجود دارد.
به گفته مسئولان کمیسیون عالی امور مهاجرین دولت سرپرست طالبان، حدود ۳۰ درصد از مهاجرانی که به پکتیا بازگشته‌اند را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند. این در حالی است که نیمی از این خانواده‌ها سرپرست شغلی ندارند. حاجی محمد داوود، از بزرگان قومی ولسوالی سیدکرم، در مصاحبه‌ای با رسانه‌های محلی گفت: «این مردم چیزی ندارند. نه خانه، نه شغل، نه نان شب. فقط نگاه‌شان به دولت و نهادهای خیریه است.»
کشور قطر در سال‌های اخیر نقش فعالی در پروژه‌های بشردوستانه در افغانستان داشته است. این کشور در سال ۲۰۲۲ نیز یک بیمارستان ۵۰ تخت‌خوابی در ولایت قندهار تأسیس کرد. همچنین، دفتر نمایندگی قطر در افغانستان اعلام کرده است که این شهرک مهاجران تنها گام اول در یک طرح وسیع‌تر برای کمک به مهاجران بازگشتی خواهد بود. قرار است طرح‌های مشابهی در ننگرهار و قندهار نیز اجرا شود.
در حاشیه مراسم افتتاح پروژه در گردیز، نماینده قطری‌ها گفت: «ما این کمک را وظیفه انسانی خود می‌دانیم. افغانستان خانه مسلمانان است و ما نمی‌توانیم نسبت به وضعیت برادران و خواهران خود بی‌تفاوت باشیم.» این نماینده همچنین از دولت طالبان خواست تا با تسهیل مقررات زمین و انتقال مالکیت، زمینه را برای اجرای سریع‌تر پروژه‌ها فراهم کند.
نهادهای خیریه محلی نیز از این اقدام قطر استقبال کرده‌اند. سازمان «افغان هلال‌احمر» اعلام کرده است که در تلاش است تا با حمایت مالی کشور قطر، برنامه‌های حمایتی مکمل مانند توزیع بسته‌های غذایی، آموزش‌های حرفه‌ای و کمک‌های بهداشتی را نیز برای ساکنان این شهرک اجرایی کند. آن‌ها تأکید دارند که یک سرپناه بدون تأمین معیشت کافی نیست.
هم‌اکنون، بسیاری از مهاجران بازگشته به پکتیا در مدارس متروکه یا چادرهای موقتی اسکان یافته‌اند. فاطمه، مادر پنج کودک که اخیراً از اسلام‌آباد اخراج شده، می‌گوید: «شوهرم را از دست داده‌ام، هیچ جا ندارم. در زمستان گذشته، بچه‌ام از سرما مریض شد. خدا خیر بدهد قطر را اگر واقعاً خانه می‌دهد.» شاهدان می‌گویند شرایط بهداشتی در این کمپ‌های موقت بسیار نگران‌کننده است.
براساس برآوردهای غیررسمی، بیش از ۲۵ هزار خانواده در افغانستان از ماه مهر سال گذشته به این‌سو از پاکستان برگشته‌اند. اما به گفته دفتر هماهنگی کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل (OCHA)، تنها ۲۰ درصد از این افراد تاکنون سرپناه دائمی دریافت کرده‌اند. دلیل اصلی آن، نبود منابع مالی و ناهماهنگی بین نهادهای داخلی و بین‌المللی عنوان شده است.
مسئولان محلی پکتیا اعلام کرده‌اند که در حال مذاکره با چند کشور عربی دیگر نیز هستند تا کمک‌های مشابهی برای احداث مسکن دریافت کنند. عبدالرحمان زاهد، سخنگوی والی پکتیا، گفت: «پکتیا به دلیل موقعیتش، بار اصلی مهاجران بازگشتی را تحمل می‌کند. ما از همه کشورها و نهادها می‌خواهیم که کمک کنند تا این خانواده‌ها از این وضعیت بیرون بیایند.»
انتهای پیام
