به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، ضمیر کابلوف، نماینده ویژه ولادیمیر پوتین در امور افغانستان، در جدیدترین موضع‌گیری خود اعلام کرد که روسیه در چارچوب کمک‌های بشردوستانه و یافتن راه‌حل‌های سیاسی برای بحران افغانستان، آمادگی دارد با آمریکا همکاری کند. با این حال، وی تأکید کرده است که این همکاری مشروط به آزادسازی دارایی‌های مسدود شده افغانستان توسط آمریکا و متحدان غربی است.
کابلوف در گفت‌وگو با شبکه روسیه۲۴ گفت: «آمریکا با مصادره میلیاردها دلار از دارایی‌های ملت افغانستان، خود را در جایگاهی قرار داده که نمی‌تواند ادعای دلسوزی برای مردم افغانستان داشته باشد. ما آماده گفت‌وگو هستیم، اما نخست باید این سرقت اقتصادی جبران شود.» طبق گزارش بانک جهانی، حدود ۹.۵ میلیارد دلار از دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان همچنان در خارج مسدود مانده است.
بر اساس گزارش نهاد نظارتی SIGAR در آمریکا، پس از بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱، ایالات متحده حدود ۷ میلیارد دلار از این دارایی‌ها را در فدرال رزرو نیویورک مسدود کرد. این اقدام با واکنش گسترده کشورهای منطقه‌ای از جمله ایران، چین و روسیه مواجه شد. روسیه از همان ابتدا این اقدام را غیراخلاقی و مانعی برای بهبود اوضاع انسانی در افغانستان دانسته بود.
از زمان تسلط دوباره طالبان بر کابل، اقتصاد افغانستان با بحران شدیدی مواجه شده است. طبق آمار صندوق بین‌المللی پول، تولید ناخالص داخلی افغانستان در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۰ درصد کاهش یافته و بیش از ۹۰ درصد مردم با ناامنی غذایی روبرو هستند. در چنین شرایطی، آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده می‌تواند نقشی حیاتی در تأمین هزینه‌های انسانی و توسعه‌ای داشته باشد.
کابلوف همچنین تأکید کرد که روسیه به گفت‌وگوهای منطقه‌ای برای ثبات افغانستان متعهد است، اما نقش آمریکا را در ایجاد بحران کنونی نادیده نمی‌گیرد. وی گفت: «واشنگتن ابتدا باید مسئولیت اشتباهات خود را بپذیرد و سپس انتظار تعامل سازنده با سایر قدرت‌ها را داشته باشد.» روسیه در ماه‌های اخیر میزبانی چندین نشست منطقه‌ای با حضور نمایندگان چین، ایران، پاکستان و هند درباره وضعیت افغانستان را بر عهده داشته است.
در ماه مارس ۲۰۲۴، نشست «فرمت مسکو» با حضور ۱۲ کشور در مسکو برگزار شد که در آن از آمریکا دعوتی به‌عمل نیامد. روسیه دلیل این عدم دعوت را «رفتار غیرمسئولانه و تحریم‌محور آمریکا علیه ملت افغانستان» اعلام کرد. در آن نشست، نمایندگان روسیه و چین خواستار شکل‌گیری یک سازوکار مستقل منطقه‌ای برای ارائه کمک‌های بشردوستانه به افغانستان شدند.
واکنش آمریکا به اظهارات اخیر کابلوف هنوز رسمی اعلام نشده، اما تحلیلگران معتقدند که این اظهارات، بخشی از رقابت ژئوپلیتیک مسکو با واشنگتن در منطقه آسیای مرکزی است. به گفته الکساندر گولتف، استاد دانشگاه روابط بین‌الملل مسکو، «روسیه می‌کوشد با ایفای نقش میانجی، خود را به عنوان شریک قابل اعتماد منطقه‌ای برای افغانستان معرفی کند.»
در همین حال، دولت سرپرست طالبان نیز بارها از آمریکا خواسته است دارایی‌های مسدود شده افغانستان را آزاد کند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی، در تیرماه ۱۴۰۳ اعلام کرد: «مسدودسازی این دارایی‌ها به زیان مردم افغانستان است، نه حکومت. ما خواهان رفتار منصفانه جامعه جهانی هستیم.» سازمان ملل نیز در گزارش سال ۲۰۲۳ خود، خواستار تسهیل کمک‌های اقتصادی به افغانستان شد.
با توجه به بحران انسانی فراگیر، بسیاری از نهادهای بین‌المللی از جمله صلیب سرخ و برنامه جهانی غذا (WFP) اعلام کرده‌اند که آزادسازی دارایی‌های افغانستان می‌تواند امکان اجرای پروژه‌های بشردوستانه را فراهم کند. طبق آمار برنامه جهانی غذا، در سال ۲۰۲۴ بیش از ۲۸ میلیون افغان به کمک‌های غذایی فوری نیاز دارند. این نهاد در اوایل سال جاری مجبور شد ۴۰ درصد از خدمات خود را به دلیل کمبود بودجه کاهش دهد.
در پایان می‌توان گفت که شرط‌گذاری روسیه برای همکاری با آمریکا در موضوع افغانستان، نه تنها موضع دیپلماتیک این کشور را نشان می‌دهد، بلکه به نوعی واکنش به سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه واشنگتن در منطقه نیز هست. اگرچه آزادسازی دارایی‌ها ممکن است روندی پیچیده داشته باشد، اما اجماع بین‌المللی در این خصوص رو به افزایش است و ممکن است در آینده به تغییراتی در مواضع غرب منجر شود.
انتهای پیام
