به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، سید عباس عراقچی، معاون پیشین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و از اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری تسنیم اعلام کرد که آمریکا در مذاکرات غیرمستقیم، هیچ‌گاه موضوعی فراتر از پرونده هسته‌ای را مطرح نکرده است. وی گفت: «ما صراحتاً اعلام کرده‌ایم که فقط در چارچوب مسائل هسته‌ای گفت‌وگو می‌کنیم و به هیچ وجه وارد مباحثی خارج از این حوزه نخواهیم شد.»
عراقچی با اشاره به سوابق مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5، تأکید کرد که توافق برجام در سال ۲۰۱۵ تنها بر پایه موضوعات فنی، حقوقی و سیاسی مرتبط با برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت. وی افزود: «در تمام سال‌های مذاکره، هیچ‌گاه از سوی تیم ایرانی اجازه طرح موضوعات موشکی، حقوق بشر یا مسائل منطقه‌ای داده نشد، و این سیاست همچنان پابرجاست.»
در پاسخ به برخی گمانه‌زنی‌ها درباره ورود آمریکا به موضوعات منطقه‌ای در مذاکرات، عراقچی تصریح کرد: «آمریکایی‌ها می‌دانند که هرگونه ورود به مباحث فرابرجامی منجر به شکست مذاکرات خواهد شد.» به گفته وی، در ماه‌های اخیر نیز در پیام‌های رد و بدل‌شده از طریق واسطه‌هایی مانند عمان و قطر، تمرکز کامل بر احیای توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها بوده است و هیچ سیگنال رسمی یا غیررسمی از طرح مسائل غیربرجامی دیده نشده است.
بررسی روند مذاکرات هسته‌ای از سال ۱۳۹۲ تاکنون نشان می‌دهد که خطوط قرمز نظام جمهوری اسلامی ایران، همواره به‌صورت روشن و غیرقابل تغییر اعلام شده‌اند. در همین راستا، رهبر انقلاب اسلامی نیز در سال ۱۳۹۴ در جمع مسئولان نظام فرموده بودند: «در موضوع هسته‌ای، ما اجازه ورود به موضوعات دیگر را نخواهیم داد. اگر امروز کوتاه بیاییم، فردا بهانه‌های دیگر خواهند گرفت.» این سخنرانی مبنای سیاست خارجی ایران در سال‌های بعد باقی مانده است.
از سوی دیگر، تجربه ناکامی توافقات فرابرجامی در دوره دولت ترامپ که با خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷ به اوج خود رسید، موجب شد رویکرد تیم‌های مذاکره‌کننده پس از آن نیز با احتیاط و تمرکز بیشتر بر موضوعات صرفاً هسته‌ای دنبال شود. عراقچی با تأکید بر این موضوع گفت: «درس‌های دوران ترامپ نشان داد که نباید هیچ اعتمادی به نیت واقعی غرب داشت و تنها راه موفقیت، پایبندی به اصول مشخص است.»
در حال حاضر، بسیاری از کارشناسان معتقدند تمرکز صرف بر مذاکرات هسته‌ای و اجتناب از پذیرش موضوعات جنبی، شانس احیای توافق را بیشتر می‌کند. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا مارس ۲۰۲۴ به بیش از ۵ هزار کیلوگرم رسیده که این موضوع نیاز به توافق فوری برای بازگشت به تعهدات متقابل را افزایش داده است. عراقچی تأکید کرد: «این عددها باید آمریکا را به این نتیجه برساند که مسیر فشار شکست‌خورده است.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود به تجربه تیم مذاکره‌کننده ایرانی در نشست‌های وین اشاره کرد و گفت: «تیم ایرانی با دقت تمام مفاد فنی و حقوقی را بررسی می‌کرد و هیچ فرصتی به طرف مقابل برای ورود به موضوعات غیرمرتبط نمی‌داد. این شیوه باید ادامه یابد.» به گفته عراقچی، حفظ انسجام و هماهنگی در تیم مذاکره‌کننده و بهره‌گیری از ظرفیت دیپلماسی منطقه‌ای، دو مؤلفه مهم در تضمین موفقیت مذاکرات پیش‌رو خواهد بود.
عراقچی همچنین تأکید کرد که دیپلماسی همچنان بهترین ابزار برای پیشبرد منافع ملی است، اما این دیپلماسی باید در چارچوب اصول تعیین‌شده توسط نظام و بر اساس منافع راهبردی جمهوری اسلامی ایران صورت گیرد. وی گفت: «اگر دیپلماسی در چارچوب عزت، حکمت و مصلحت باشد، می‌توان با حفظ استقلال، به نتایج مطلوب نیز رسید.»
در پایان این گفت‌وگو، عراقچی اظهار امیدواری کرد که تیم مذاکره‌کننده فعلی نیز با حفظ اصول مورد نظر نظام و با تکیه بر تجربه‌های گذشته، بتواند مسیر رفع تحریم‌ها و احیای برجام را با موفقیت طی کند. وی تأکید کرد: «موضوعات غیرمرتبط نباید وارد مذاکرات شوند، چرا که تنها موجب انحراف از مسیر اصلی و پیچیده‌تر شدن شرایط خواهد شد.»
انتهای پیام
