به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی افپک، نورالدین رستم‌خیل، رئیس اداره انسجام و هماهنگی پاکسازی مین حکومت طالبان، اعلام کرد که بیش از ۱۱۵۰ کیلومتر مربع از خاک افغانستان همچنان آلوده به مین و مهمات منفجرنشده است. این در حالی است که تاکنون بیش از ۳۹۰۰ کیلومتر مربع از اراضی آلوده در سراسر کشور پاکسازی شده، اما هنوز تهدیدی جدی برای زندگی غیرنظامیان و به‌ویژه کودکان محسوب می‌شود.
رستم‌خیل در سخنانی در نشست اخیر کمیسیون پاکسازی مین گفت: «در طول چند دهه جنگ، میلیون‌ها مین در سراسر کشور کار گذاشته شده و مهمات منفجرنشده زیادی به‌جا مانده است که جان هزاران نفر را تهدید می‌کند.» او تاکید کرد که بیشتر مناطق آلوده در ولایات هلمند، قندهار، پکتیا، بامیان، بدخشان و کابل قرار دارند. این مناطق نه‌تنها از نظر امنیتی آسیب‌پذیرند، بلکه توسعه کشاورزی و زیربنایی را نیز مختل کرده‌اند.
طبق آمار رسمی سازمان ملل، افغانستان یکی از آلوده‌ترین کشورهای جهان به مین‌های زمینی است. تنها در سال ۲۰۲۳ میلادی، بیش از ۴۲۰ مورد انفجار مین و مهمات منفجرنشده گزارش شده که منجر به کشته یا زخمی شدن ۵۶۰ تن، از جمله ۲۱۰ کودک شده‌اند. سازمان «هَلو تراست» (Halo Trust) که یکی از بزرگ‌ترین نهادهای پاکسازی مین در افغانستان است، گزارش داده که روزانه به‌طور میانگین ۲ الی ۳ مورد برخورد غیرنظامیان با مین رخ می‌دهد.
در سال‌های گذشته، با حمایت نهادهای بین‌المللی از جمله سازمان ملل، ژاپن، نروژ و آمریکا، بیش از ۱۰ هزار کارمند افغان در پروژه‌های پاکسازی مین آموزش دیده و به‌کار گمارده شده‌اند. با این‌حال، کاهش کمک‌های خارجی پس از سال ۲۰۲۱ موجب کند شدن روند پاکسازی شده است. رستم‌خیل نیز نسبت به کاهش بودجه‌ها هشدار داده و گفته است: «ادامه روند فعلی نیازمند منابع مالی، تجهیزات فنی و همکاری گسترده با نهادهای بین‌المللی است.»
بخش قابل توجهی از مین‌های کار گذاشته‌شده در دهه ۱۹۸۰ میلادی و دوران اشغال شوروی به جا مانده‌اند. همچنین جنگ‌های داخلی دهه ۱۹۹۰ و درگیری‌های پس از ۲۰۰۱ با حضور نیروهای خارجی نیز به گسترش مین‌گذاری در افغانستان دامن زد. به گفته «مرکز اقدام علیه مین سازمان ملل» (UNMAS)، افغانستان حدود ۱۱ میلیون مین کار گذاشته‌شده را در خود جای داده که آثار آن هنوز در زندگی مردم مشهود است.
مناطق روستایی، چراگاه‌ها، زمین‌های کشاورزی و حاشیه جاده‌ها از جمله مکان‌هایی هستند که بیشترین آلودگی به مین را دارند. در سال ۲۰۲۲، در ولسوالی موسی‌قلعه ولایت هلمند، برخورد یک تراکتور با مین منجر به کشته شدن یک خانواده ۶ نفره شد. این نمونه تنها یکی از صدها حادثه مشابه است که نشان می‌دهد مین‌ها هنوز به‌عنوان تهدیدی روزمره در زندگی مردم حضور دارند.
اداره انسجام پاکسازی مین اعلام کرده است که طی پنج سال گذشته حدود ۸۰ درصد از مناطق شناخته‌شده آلوده پاکسازی شده‌اند. اما حدود ۲۰ درصد باقی‌مانده شامل نواحی صعب‌العبور، کوهستانی و مناطقی با چالش امنیتی است که فعالیت تیم‌های پاکسازی را دشوار می‌سازد. به همین دلیل، دسترسی مردم به خدمات و زیرساخت‌های پایه در این مناطق همچنان محدود باقی مانده است.
به گفته مقامات این اداره، هدف‌گذاری برای سال ۱۴۰۴ خورشیدی، پاکسازی حداقل ۱۵۰ کیلومتر مربع از مناطق آلوده با اولویت مناطقی است که تراکم جمعیتی بالاتری دارند. در همین راستا، مذاکراتی با دفتر نمایندگی سازمان ملل برای تأمین منابع مالی و فنی انجام شده است. همچنین قرار است در همکاری با صلیب سرخ و برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP)، برنامه‌های آموزشی درباره خطرات مین در سطح مدارس و جوامع روستایی گسترش یابد.
برنامه‌های آگاهی‌رسانی عمومی در برخی ولایات از جمله بامیان، سمنگان و کاپیسا در حال اجرا است. در این طرح‌ها، هزاران کودک و نوجوان درباره نحوه شناسایی علائم هشدار مین و اقدامات ایمنی آموزش می‌بینند. بنا به اعلام دفتر یونیسف، آموزش خطرات مین یکی از مؤثرترین ابزارهای پیشگیری از تلفات در جوامع روستایی است و نرخ حوادث در مناطقی که آموزش دیده‌اند، تا ۷۰ درصد کاهش یافته است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که زنان نیز در سال‌های اخیر نقش فعال‌تری در پاکسازی مین ایفا کرده‌اند. برنامه‌هایی ویژه برای آموزش زنان پاکسازی‌کننده مین در ولایت دایکندی، غور و بامیان راه‌اندازی شده است.
انتهای پیام
